Krishtlindjet, sipas stilit ballkanik
28/12/2009
Pavarėsisht nėse festojnė Krishtlindjet mė 25 dhjetor apo mė 7 janar, pėr njerėzit nė Ballkan ėshtė koha tė gėzojnė jetėn familjare, udhėtimin dhe traditat.
Nga Svetlla Dimitrova pėr Southeast European Times nė Sofje -- 28/12/09
photo
Sofje. [Nikolay Dimitrov/SETimes]
Bullgarėt, kroatėt, grekėt dhe rumunėt festuan javėn e kaluar atė qė shumė e konsiderojnė si festėn mė tė mrekullueshme tė kalendarit: Krishtlindjet. Katolikėt nė Shqipėri, Bosnjė dhe Herzegovinė (BiH) dhe Kosovė e shėnojnė gjithashtu festėn mė 25 dhjetor, ndėrsa tė krishterėt ortodoksė nė kėto vende si dhe nė Maqedoni, Malin e Zi dhe Serbi i festojnė ato mė 7 janar.
Si kudo tjetėr anembanė globit, ėshtė njė kohė e pėrqėndrimit nė traditat dhe jetėn familjare. Shumė zgjedhin tė qėndrojnė nė shtėpi, ndonėse disa preferojnė tė kthehen nė fshatrat apo qytetet e lindjes pėr njė bashkim familjar. Tė tjerė akoma kapin rastin pėr njė pushim nė mal, larg zhurmės e rrėmujės sė qytetit, apo nė plazhet e tokave mė tė ngrohta.
Pavarėsisht nga kriza e ashpėr ekonomike qė ka kaluar vendi i tyre pėr mbi njė vit, mijėra rumunė janė dyndur nė vendpushimet malore kėtė stinė, me pothuajse tė gjitha hotelet dhe bujtinat tė zėna pėr Krishtlindje dhe Vitin e Ri.
Nė Greqi, ndėrkohė, dy nga tre vetė do tė rrinė nė shtėpi me tė dashurit e tyre, sipas njė sondazhi tė fundit tė kryer nga MasterCard Barometer. Bullgarėt dhe kroatėt janė mbėrthyer gjithashtu nga recesioni qė ėshtė ende larg fundit. Kriza i ka detyruar shumė nga ata nė tė dy vendet qė tė shkurtojnė gjithashtu buxhetin pėr dhurata.
"Kėtė vit nuk patėm shpėrblime pėr krishtlindje nė ndėrmarrje, kėshtu qė do tė thotė dhurata mė pak tė shtrenjta pėr familjen time," tha Ana Turkalj, 35 vjeē, ndėrsa blinte nė njė nga qendrat e shitjeve tė Zagrebit. "Por gjithkush do tė ketė diēka, pak mė tė lirė, por nga zemra."
Kryeministrja kroate Jadranka Kosor paralajmėroi kohėt e fundit se 2010 do tė mbetet financiarisht i vėshtirė pėr vendin e saj.
photo
Athinė. [Qyteti i Athinės]
Qendrat e shitjeve nė Kroaci janė pėrpjekur tė tėrheqin blerėsit me zbritje tė hershme tė ēmimeve deri nė 70%. Ndonėse qendrat e shitjeve janė tė mbushura me njerėz, shitėsit janė ankuar se kjo ėshtė mė sė shumti blerje vitrinash.
Nė Bullgari, shumica e punojėsve tė shtetit nuk mori tė zakonshmen "rrogė tė 13-ė" pėr Krishtlindjet dhe mė pak se gjysma e pensionistėve morėn njė shpėrblim simbolik prej rreth 12 euro secili.
Megjithatė, dritat, dekorimet dhe pemėt shkėlqyese tė Krishtlindjeve qė qytetet dhe qytezat anembanė Ballkanit sollėn frymėn e festimeve qė vinin qė pėrpara festave.
Kryebashkiaku i Athinės Nikitas Kaklamanis ndezi pemėn nė sheshin qendror Sintagma tė qytetit mė 11 dhjetor midis muzikės dhe kėngėve qė pėrcillnin njė mesazh shprese dhe paqeje. Ka gjithashtu njė kuptim ekologjik nė veprimtaritė e kėtij viti, pasi pema e Krishtlindjeve ėshtė bėrė nga 250 bredha, qė pas festave do tė mbillen nė njė nga zonat e shkretuara nga zjarri tė Atikės.
photo
Shkup. [Tomislav Georgiev/SETimes]
"Nė kėtė mėnyrė do tė duam tė dėrgojmė njė mesazh, nė praktikė gjithashtu, pėr banorėt dhe vizitorėt e qytetit tonė: se qyteti dhe mjedisi janė njė dhe se varet nga tė gjithė ne qė t'a mbrojmė mjedisin, duke ndryshuar zakonet tona pėr tė ndihmuar qytetin tonė, vendin tonė dhe planetin tonė tė marrė frymė," tha Kaklamanis.
Pėrveē veprimtarive qė bėhen nė sheshin Sintagma, bashkia e qytetit ka organizuar festa rrugėsh me koncerte, di-xhej dhe ėmbėlsira dhe verė pa pagesė anembanė kryeqytetit grek.
Pėr herė tė parė qė nga fundi i komunizmit nė Bullgari, njė festival krishtlindjesh i quajtur Koledarija 2009 u hap nė qendėr tė Sofjes mė 30 nėntor, nė njė pėrpjekje pėr tė ngritur llojin e festimit tipik pėr Londrėn, Parisin, Vienėn dhe kryeqytetet e tjera europiane.
Po luhet muzika e bandave frymore, koncertet simfonike dhe shfaqjet e kukullave pėr fėmijėt. Vizitorėt mund tė blejnė ėmbėlsira tė posatēme pėr Krishtlindje dhe ushqime tė tjera, pije dhe dhurata. Interneti me valė dhe pa pagesė dhe njė mundėsi pėr t'u fotografuar me Santa Claus janė midis tėrheqjeve tė tjera nė Koledarija qė vazhdon deri mė 7 janar
photo
Podgoricė. [Marina Roganoviē/SETimes]
Nė Bosnjė dhe Herzegovinė (BiH), Shoqata Kulturore Kroate "Napredak" (Pėrparimi) ėshtė pėrsėri organizatorja e Ditėve tė Krishtlindjeve nė Sarajevė, njė seri veprimtarish pėr njė muaj. Njė nga mė tė rėndėsishmet midis tyre ishte koncerti ceremonial i Krishtlindjeve, zhvilluar mė 18 dhjetor nė teatrin kombėtar nė kryeqytetin e BiH.
Veprimtari tė tjera qė u zhvilluan nė Sarajevė gjatė sezonit tė festave pėrfshinė koncertin e bamirėsisė tė Qendrės sė Shkollės Katolike mė 23 dhjetor dhe Festivali i 10-tė Tradicional i Kėngėve tė Krishtlindjeve, Valleve dhe Zakoneve Popullore, organizuar nga OJQ Libertas. Pėrveē kėngėve tradicionale tė Krishtlindjeve, ai paraqet gjithashtu pjesė klasike si dhe hite tė pop-rrokut vendas.
"Krishtilindjet, si festa mė e bukur e krishterė bashkojnė nė njė teologjinė kristiane dhe besime tė ndryshme popullore, zakone dhe rite," tha Marijo Pejiē, njė profesor i sociologjisė nga Sarajeva dhe autor i festivalit.
Jorgani i trashė i dėborės qė mbuloi Bullgarinė, Kosovėn, Rumaninė dhe pjesė tė tjera tė Ballkanit disa ditė pėrpara Krishtlindjeve e shtoi atmosferėn festive nė rajon.
photo
Prishtinė. [Laura Hasani/SETimes]
Nė Kosovė, fėmijėt zhvilluan njė koncert feste nė Gjilan. Krishtlindjet shėnuan gjithashtu hapjen zyrtare tė Rezidencės sė re Peshkope, qė ėshtė pjesė e njė Katedraleje tė re Katolike tė Nėnė Terezės qė po ngrihet nė qendėr tė Prishtinės. Si zakonisht, mesha e Krishtlindjeve u mbajt nė mesnatė nė kishėn e Shėn Ndout nė kryeqytetin e Kosovės.
Nė prag tė Krishlindjeve, katolikėt nė shqipėri ndoqėn njė ceremoni tradicionale kishtare mbajtur nė ēdo qytet tė vendit. Ditėn tjetėr, familjet u mblodhėn rreth tryezave nė drekė, duke gėzuar ushqimin dhe bisedat. Mishi dhe vera ėshtė baza e recetave tė ndryshme pėr kėtė ditė. Pas drekės, familjet vizituan njėra tjetrėn duke shpėnė ėmbėlsira dhe dhurata sė bashku me urime tė ngrohta edhe njė herė.
Shqiptarėt ortodoksė i festojnė Krishtlindjet nė tė njėjtėn mėnyrė, por mė 7 janar. Atmosfera festive dhe harmonia nė tė dy datat gėzohet nga tė gjithė, duke pėrfshirė anėtarėt e bashkėsisė muslimane tė vendit.
Artikuj qė kanė lidhje
Kulturė dhe shoqėri: hapet nė Bullgari galeri e re arti
09/12/2009
Ditari Diplomatik: Kryeministri estonez viziton Prishtinėn
25/11/2008
Ēėshtjet e Ballkanit do ta mbajnė tė ngarkuar Gjykatėn Ndėrkombėtare tė Drejtėsisė
22/12/2008
Pėrmbledhja kulturore
22/05/2002
Kulturė dhe sporte: Gjokoviē i Serbisė fiton ndeshjen e Kupės Dejvis
26/09/2007
Tradita e blerjes sė dhuratave pėr Krishtlindje ėshtė e re nė Maqedoni, por duket se po bėhet ngadalė njė zakon mes njerėzve atje, siē sugjerojnė turmat nė dy qendrat e shitjeve mė tė mėdha tė Shkupit. Ēmimet me zbritje qė shitėsit kanė ofruar pėrpara Vitit tė Ri gjatė dy viteve tė fundit ndoshta kanė kontribuar nė kėtė prirje.
photo
Bukuresht. [Gabriel Petresku/SETimes]
Nė Serbi dhe Malin e Zi, Krishtlindjet pėrgjithėsisht festohen nė shtėpi dhe nė njė atmosferė shumė mė tė qetė se Viti i Ri dhe nuk janė spektakolare dhe as tregtare si nė Perėndim.
Megjithatė, ēdo vit ka mė shumė treguaes se malazezėt po provojnė aromėn e Krishtlindjeve perėndimore. Santa Claus tė fryrė qė mbanin shkallė tė bėra nga kanoēe Koka-Kole u dukėn anembanė kryeqytetit. Ditėn pėrpara Krishtlindjeve, krerėt e kishės ndezėn zjarre pasdite anembanė vendit
photo
Beograd. [Getty Images]
Nė kėtė reportazh kontribuan gjithashtu korrespondentėt e SETimes Manjola Hala nė Tiranė, Jusuf Ramadanoviē nė Sarajevė, Natasha Radiē nė Zagreb, Maria Paravantes nė Athinė, Linda Karadaku nė Prishtinė, Marina Stojanovska nė Shkup, Marina Roganoviē nė Podgoricė, Paul Kiokoiu nė Bukuresht dhe Igor Jovanovē nė Beograd.
Kjo pėrmbajtje ėshtė autorizuar nga SETimes.com
* Shqipėria
* Bullgaria
* Kroacia
* Greqia
* Maqedonia
* Mali i Zi
* Rumania
* Serbia
Voto
06
* Email to a friend
* icon Versioni pėr printim
* Share/Save/Bookmark.
Your email has been sent.
Friend's email
Your name or email
Comment
turing test
Digits do not match. Please re-enter.
Enter digits
Na thuaj ē'mendon dhe fito njė iPod!
1989: Rrėzohet Muri
1989: Rrėzohet Muri
Na thuaj ē'mendon dhe fito njė iPod!
* Popullor
* Commented
* I kategorizuar
* I dėrguar me email
Deklarimi i etnitetit dhe fesė nė Shqipėri
30/12/2009
Krishtlindjet, sipas stilit ballkanik
28/12/2009
FMN parashikon qė ekonomia e Maqedonisė do tė ketė rritje mė 2010
29/12/2009
Tadiē thotė se Serbia nuk duhet tė nxitojė me padinė pėr genocid kundėr Kroacisė
27/12/2009
Lidhje tė pėrtėrira midis Shqipėrisė dhe Serbisė
29/12/2009
SHBA mbėshtet BiH dhe Malin e Zi pėr MAP tė NATO-s
20/11/2009
Gara presidenciale kroate shkon nė raundin e dytė
28/12/2009
Intervistė: kryeministri i Kosovės Hashim Thaēi
23/12/2009
Dodik thotė se Republika Sėrbska nuk do tė heqė dorė nga pronėn e saj
28/12/2009
Madridi diskuton mbi pėrparėsitė e presidencės sė saj tė BE
28/12/2009
(31) Publiku bullgar ndahet rreth transmetuesit turk
(23) Jo datė negociatash pėr Maqedoninė
(19) ICJ nuk mund ta detyrojė Serbinė tė njohė Kosovėn, thonė ekspertėt
(14) Marrin formė nė Serbi rregullat mė tė rrepta tė trafikut
(12) Fabrika e makinave Zastava e Serbisė bėhet pjesė e Grupit Fiat
(11) Bloget mbi votėn rumune
(10) Bisedimet e pranimit nė BE tė Turqisė ndeshin njė pengesė tė re
(10) Serbia e vendosur pėr t'i dhėnė fund dhunės sė futbollit nė 2010
(10) FMN parashikon qė ekonomia e Maqedonisė do tė ketė rritje mė 2010
(8) Prania masive e policisė parandalon njė tjetėr rebelim nė dhjetor
2650 Intervistė: kryeministri i Kosovės Hashim Thaēi
23/12/2009
198 Marrin formė nė Serbi rregullat mė tė rrepta tė trafikut
21/12/2009
020 LIberalizimi i vizave bėhet realitet
21/12/2009
113 Publiku bullgar ndahet rreth transmetuesit turk
18/12/2009
310 Fabrika e makinave Zastava e Serbisė bėhet pjesė e Grupit Fiat
24/12/2009
010 Serbia paraqet aplikimin pėr anėtarėsimin nė BE
23/12/2009
09 Aktivistėt reagojnė ndaj pėrjashtimit tė Kosovės nga procesi i liberalizimit tė vizave
21/12/2009
18 Zgjedhjet presidenciale kroate janė afėr
24/12/2009
27 Presidenti grek nuk pranon ftesėn pėr tė vizituar Maqedoninė
23/12/2009
08 Serbia, Mali i Zi dhe Maqedonia festojnė dhėnien fund tė vizave me BE
20/12/2009
Anketė
Kanė kaluar njėzet vjet nga rėnia e murit tė Berlimit. Mendoni ju se jeta ėshtė pėrmirėsuar?
Shumė
Disi
Pak
Jo shumė
Gjėrat janė mė keq
shih rezultatet
Ne mirėpresim komentet tuaja lidhur me artikujt e SETimes.
Ne shpresojmė qė ju do tė pėrdorni kėtė forum pėr tė bashkėvepruar me lexuesit e tjerė nė tė gjithė Evropėn Juglindore. Nė mėnyrė qė ta mbajmė kėtė eksperiencė interesante, ne ju kėrkojmė tė ndiqni regullat e theksuara nė politikėn e komenteve. Duke dėrguar komentet, ju i miratoni kėto regulla. Ndėrkohė qė SETimes.com nxit diskutimin mbi tė gjitha subjektet, duke pėrfshirė edhe ato tė ndjeshme, por komentet e postuara shprehin vetėm pikėpamjet e atyre qė i dėrgojnė. Pėr SETimes.com nuk ėshtė e nevojshme ti vėrtetojė ose tė bjerė dakord me kėto ide, pikėpamje, ose opinione tė shprehura nė kėto komente. SETimes.com mirėpret diskutimin konstruktiv por nuk inkurajon pėrdorimin e materialeve kopjo-ngjit, lidhjeve tė pashoqėruara dhe slloganeve me njė rresht. Ky ėshtė njė forum i moderuar. Komentet e gjykuara si abuzive, ofendues, ose ato qė pėrmbajnė karakter fetar mund tė mos publikohen.
Politika e komenteve tė SETimes
Titulli: Krishtlindjet, sipas stilit ballkanik 
