Kalate e Shqiperise

Kalaja e Ali Pashë Tepelenës në Butrint



Pranë qytetit të Butrintit, ndërsa rruga të çon në
skajin më jugor të Shqipërisë, në Konispol, vetëm pak metër larg detit,
ndodhet një tjetër kala e njohur me emërtimin Kalaja e Ali Pashë
Tepelenës, në Butrint.
Kjo kala, u ndërtua për të përballuar rezistencën
franceze. Arkitektura e saj nuk është shumë e ndërthurur, gjë që flet
për periudhën kur francezët morën në kontroll Korfuzin dhe kërkonin të
depërtonin në qytetin e Butrintit si një pasuri e madhe arkeologjike
dhe vlerash të tjera.
Aktualisht kalaja ka vetëm një hyrje.
Punim i njëjtë i gurit dhe dora e vetme e ndërtimit flasin për një periudhë të vetme të ndërtimit të kalasë së mësipërme.Të dhënat historike tregojnë se kjo kala është ndërtuar rreth vitit 1807, nën kujdesin e vetë Ali Pashë Tepelenës.


Kalaja e Bashtovës




Kështjella e Bashtovës është ndërtuar mbi një
terren fushor, rreth 400 m në veri të lumit Shkumbin. Planimetria e saj
ka formë drejtkëndëshe me përmasa 60 x 90 m. Muret janë të ndërtuar me
gurë ranorë dhe konglomerat me forma te çrregullta
Kështjella është e pajisur me 8 kulla, të
vendosura përkatësisht në të katër qoshet dhe në mesin e çdo muri të
saj, me përjashtim të murit të saj perëndimor që i takon një periudhe
të dytë ndërtimi. Ato kanë formë rrethore dhe katërkëndëshe, dhe ishin
të hapura nga ana e brendshme e kështjellës.
Ambienti i brendshëm i tyre ndahej në 5 kate me dysheme druri.
Kështjella e Bashtovës ka pasur 3 hyrje, ku ajo kryesore ndodhej në mesin e murit verior duke përshkuar kullën që ndodhej këtu.
Një hyrje tjetër ndodhej në mesin e murit
perëndimor, dhe tjetra në pjesën veriore të murit lindor. Shkallë të
cilat mbështeteshin në faqen e brendshme të mureve të kështjellës të
ngjisnin në shtegun e rojeve. Vijueshmëria e këtij të fundit ndërpritej
vetëm nga kulla e hyrjes.

Kalaja e Beratit


Kalaja e Beratit është e ngritur në një kodër 187 metra të lartë, në të majtë të grykës së lumit Osum.
Fillimisht, një vendbanim protourban, në shekullin e VII - V p.e.s, si
një pikë strategjike e rëndësishme, ajo u shndërrua në qytet kështjellë
me mure që arrinin në gjatësi deri në 1.400 metra dhe me një sipërfaqe
prej 10 ha.
Burimet historike dëshmojnë se prej këtij viti, kalaja e Beratit ka
qenë objekt i sulmeve të ndryshme dhe si rezultat përmendet në
dokumente historike të kohës me një sërë emrash. Me emrin e lashtë
Antipatrea përmendet në vitin 216 p.e.s..
Nga romakët u quajt edhe Albanorum oppidium (fortesa e Arbërve).


Kalaja e Drishtit


Gjendet në një distancë prej 6 km nga Ura e Mesit
mbi lumin Kir. Fshati i sotëm gjendet poshtë vend gërmimit të
Drivatiumit të lashtë. Ai u ngrit në periudhën romake si një vendbanim
në rrugën Shkodër - Kosovë.
Në antikitetin e vonë, kjo kala ishte njëra prej fortesave zinxhir që mbronin Shkodrën.
Kalaja gjendet në një kodër 800 metra e lartë. Brenda mureve të kalasë gjenden 11 shtëpi të fshatit që formojnë një lagje.


Kalaja e Elbasanit



Është një kala fushore në qytetin e Elbasanit. Ajo përmendet për herë të parë nga Kristobuli, historian i Mehmetit të II -të.
Objekt studimi i plotë, kalaja u bë nga arkeologët
austriakë, Prashniker dhe Shober të cilët konstatuan se poshtë mureve
mesjetare kishte fortifikime të periudhës antike.
Kalaja ka formë katër këndore me përmasa 308 x 48 metra. Nga 26 kulla që ka pasur, sot ruhen vetëm 8 prej tyre.
Në periudhën e vonë antike, qyteti brenda kalasë me emrin Skampini, nisi jetën si qendër banimi pranë rrugës Egnatia.
Rindërtimi i kalasë u bë nga turqit për qëllime strategjike.
Sot muret brenda kalasë janë të banuara. Aty
gjenden edhe objekte të rëndësishme kulti si të besimit mysliman ashtu
edhe të atij kristian.

Kalaja e Gjirokastrës


Kalaja e Gjirokastrës, përmendet për herë të parë si qytet dhe kështjellë në vitin 1336.
Në këto vite, ajo ishte qendra e feudalëve shqiptarë Zenevisë.
Historianë të ndryshëm mendojnë se ekzistenca e
kalasë së gurtë është më e hershme. Sipas tyre, kalaja ka pasur dy faza
ndërtimi, të cilat lidhen me periudhën para dhe pas Pashallëkut të
Janinës dhe fortesave të Ali Pashë Tepelenës.
Nga Kalaja mesjetare, ajo e para pushtimit të Ali
Pashës, ruhen vetëm pak gjurmë pasi muret janë veshur deri në lartësi
nga ndërtimet e reja.
Me kalimin e viteve, ajo filloi të luajë gradualisht rolin e një kështjelle për qëndrimin e sunduesit dhe garnizonit të qytetit.
Në vitin 1812, kalaja e Gjirokastrës u pushtua nga Ali Pashë Tepelena, i cili filloi rindërtimin e saj.
Kalaja përmbante përveç barakave për vendosjen e
një garnizoni prej 5 mijë ushtarësh, magazina të shumta nëntokësore që
ishin llogaritur mirë për sigurimin e municioneve dhe ushqimeve të
nevojshme.
Kronikat e kohës përmendin se vetëm për ndërtimin
e vendqëndrimit të Ali Pashës, një kullë pranë këndit juglindor, punuan
1500 vetë. Me rënien e Pashallëkut të Janinës, Kalaja do të humbiste
shkëlqimin e saj.
Në vitet e luftës së Parë dhe të Dytë Botërore,
ajo do të shërbente si vendstrehim për banorët e qytetit për tu
mbrojtur nga bombardimet ajrore.


Kalaja e Kaninës


Ndodhet 6 km larg nga qyteti
i Vlorës. Kalaja ngrihet në majë të një kodre me lartësi 380 metra mbi
nivelin e detit. Ajo ka një sipërfaqe prej 3.6 hektarë.
Kjo kala është përmendur që
në shekullin e IV. Megjithatë aty janë zbuluar gjurmë që prej periudhës
ilire. Mendohet se është ndërtuar që në shek III -të.
Gjurmë të mëpasshme janë ato të periudhave bizantine, veneciane dhe turke.
Kalaja është rindërtuar nga Justiniani në shek e V -të dhe meremetuar nga sulltan Sulejmani në 1531.

Kalaja e Krujës


Është objekti kryesor turistik i qytetit të
Krujës. Kështjella është ngritur gjatë shekujve të V - VI. Ajo ka
trajtë eliptike me një perimetër prej 804 metrash. Muret rrethuese janë
të përforcuara nga 9 kulla. Në pjesën më të lartë, në veri - lindje,
ngrihet kulla e Sahatit, e cila shërbente për vrojtim dhe sinjalizim me
kalanë e Petrelës dhe Durrësit.
Muzeu ndodhet në hyrjen kryesore të kështjellës.
Muzeu është përuruar në vitin 1982.
Krahas stendave që shpjegojnë veprimtarinë e
Skënderbeut, në muze ndodhen edhe biblioteka, dokumente dhe botime që
lidhen me këtë figurë legjendare.
Muzeu ka karakterin e një memoriali dhe ka elemente të tilla si; harqe guri, piktura në xham etj.
Brenda mureve të kalasë gjenden disa shtëpi dhe Teqeja e Dollmasë.
Në perëndim të kështjellës ruhet edhe hamami i shek XV.

Kalaja e Lëkursit


Gjendet 2 km në jug të qytetit të Sarandës. Kalaja
ngrihet mbi një kodër mjaft dominante dhe ofron një pamje të
mrekullueshme. Prej këndej mund të observohet një distancë me rreze
deri në 60 km.
Kalaja ka formë katër këndore ku në secilin kënd ngrihen kulla të rrumbullakëta..
Sipas disa burimeve kalaja është ndërtuar në vitin
1537 nga Sulltan Sulejmani në kuadër të fushatës së tij për të pushtuar
ishullin e Korfuzit.
Në kala ndodhet një restorant.







Kalaja e Lezhës




Ngrihet në majë të një kodre me lartësi 186 metra, në lindje të qytetit. Kalaja ka origjine ilire.
Në vitin 1440 ajo iu nënshtrua një rindërtimi nga
venedikasit dhe më pas nga osmanët në vitin 1522. Këtu mund të shihen
gjurmë të arkitekturave ilire, romake, bizantine dhe osmane.
Objektet më interesante për tu vizituar janë
rrënojat e ndërtesave osmane brenda kalasë, xhamia, kulla në murin
juglindor me një hark romak dhe kulla ilire në murin jugor.
Kalaja e Lezhës është monument kulture.
Prej saj shihet një pamje mjaft e bukur e fushës së Lezhës dhe e detit Adriatik.

Kalaja e Margëlliçit



Ndodhet pranë qytetit të Patosit. Kjo është një kala e periudhës antike.
Ajo ngrihet në majë të një kodre dhe i përket shek VII.
Kalaja bënte pjesë në sistemin mbrojtës satelit të qytetit antik të Bylisit.
Margëlliçi ka qenë gjithashtu object, i një beteje gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Kalaja e Peqinit



Është një kala mesjetare e ndërtuar në shek XV.
Themelet e kalasësë Peqinit mendohet se i përkasin periudhës romake, në
kohën e ndërtimit të rrugës Egnatia dhe më pas është rikonstruktuar
edhe gjatë pushtimit turk.
Muret e kalasë, që mbajnë edhe emrin e vendbanimit ilir të Klaudianës kanë pasur një lartësi prej rreth 12 metrash.
Bien në sy frëngjitë për vendosjen e topave si dhe format e kullave që janë poligonale.
Kalaja ndodhet pranë lumit të Shkumbinit dhe ka kaluar tre periudha rindërtimi.

Kalaja e Petrelës




Kjo kala ndodhet në rrugën nacionale Tiranë - Elbasan, 18 km larg nga kryeqyteti.
Ajo është një prej pikave kryesore turistike pranë Tiranës.
Kalaja ngrihet mbi një kodër shkëmbore sipër
fshatit me të njëjtin emër. Ajo ka trajtë trekëndore me dy kulla
vrojtuese. Ndërtimi i parë i saj i përket periudhës së antikitetit,
ndërsa forma e sotme i daton shekullit të XV.

Kalaja e Petrelës kontrollonte rrugën Egnatia, dega Durrës - Tiranë - Elbasan, e cila për kohën kishte rëndësi të veçantë.
Kjo kala gjithashtu, bënte pjesë në sistemin
sinjalizues dhe mbrojtës të kalasë së Krujës. Këto komunikonin me njëra
- tjetrën nëpërmjet zjarreve.
Kjo kala ka qenë nën komandën e motrës së Skënderbeut, Mamica Kastriotit.
Sot në ambientet e saj ka shërbim restoranti. Prej
andej hapet një pamje mjaft e bukur drejt luginës së Erzenit, kodrave
me ullinj dhe maleve përreth.

Kalaja e Porto Palermos


Është një kala e vogël e vendosur në një pozicion
mjaft të bukur në një gadishull në gjirin e vogël tektonik të Porto
Palermos (në antikitet e njohur si gjiri i Panormes) .
Kalaja ka formë tre këndore. Përmasat e saj janë 150 x 400 metra. Lartësia e mureve arrin në 20 metra.
Ali Pasha e ndërtoi këtë kala për nder të së shoqes, Vasiliqisë. Në të njëjtën kohë ajo shërbente edhe si pikë kontrolli.
Gadishulli ku gjendet kalaja është i mbuluar me
shkurre mesdhetare gjithnjë të gjelbërta, ndërsa nga bedenat hapet një
pamje mjaft e bukur e detit ku dallohet edhe gjiri ku mendohet se lahej
Vasiliqia.

Kalaja e Prezës


Ndodhet sipër fshatit me të njëjtin emër, në
kreshtën e kodrës. Kjo është një kështjellë e vogël e cila ka nisur të
ndërtohet në shek e XIV dhe ka përfunduar në fillim të shek e XV nga
ana e familjes feudale të zonës, Topiajve.
Kalaja është shpallur monument kulture.
Në qoshet e saj kalaja ka katër kulla rrethore.
Kulla e sahatit është ngritur rreth viteve 1800 -
1850. Ajo shquhet për pozicionin mjaft të bukur, duke kontrolluar
fushën e Tiranës.
Po kështu përballë saj ndodhet kalaja e Krujës.
Kjo kala ndodhet gjithashtu, fare pranë aeroportit ndërkombëtar "Nënë Tereza", të Rinasit.
Në kala ndodhen restorante dhe lokale shërbimi .

Kalaja e Rodonit




Ndodhet në kepin e Rodonit. Heroi ynë Kombëtar
Skënderbeu synonte një dalje të afërt në det,kështu ngriti këtu një
kështjellë. Kjo kala filloi të ngrihej mbas rrethimit të parë të Krujës
në vitin 1450. Përfundimi i saj mendohet të jetë rreth vitit 1452.
Muri i kështjellës së Rodonit arrinte në një
gjatësi prej 400 metrash dhe në kulmet e saj kishte kulla të
rrumbullakëta.Në vitin 1500, kalaja u pushtua nga Venediku. Si rezultat
i veprimtarive abrazive të ujërave të detit, një pjesë e mureve janë
zhytur nën ujërat e detit Adriatik.
Sot vizitorët mund të shikojnë muret e jashtëm të anës së djathtë, të cilat përfundojnë me një kullë të rrumbullakët.
Pranë kalasë ndodhen edhe rrënojat e Kishës së Shën Pjetrit, të cilat konsiderohen nga banorët si vend i shenjtë.

Kalaja e Rozafës

Rozafa është një prej kështjellave më të
rëndësishme në të gjithë Shqipërinë dhe objekti kryesor turistik në
qytetin e Shkodrës. Ajo rrethohet prej ujërave të tre lumenjve: Bunës,
Drinit dhe Kirit.
Emri Rozafa del në mesjetë, me të cilën lidhet
legjenda që ka në qendër mbajtjen e fjalës së dhënë. Si subjekt është
murosja e Rozafës, nuses më të re të tre vëllezërve që ngrinin muret e
kalasë, por që shembeshin natën.
Në hyrje të kalasë ndodhet bozorelievi i Rozafës
dhe uji gëlqeror që depërton tek hyrja kryesore dhe lidhet me fantazinë
popullore si qumështi i gjirit të Rozafës , i cili u la jashtë gjatë
murosjes për të ushqyer foshnjën e saj.
Sot shumica e mbetjeve të kalasë i përkasin
periudhës veneciane, asaj osmane (shek XVI - XVII) dhe Bushatllinjve
(shek XVIII - XIX).
Muret e kalasë së Rozafës kanë një gjatësi prej 880 metrash dhe rrethojnë një sipërfaqe prej 9 hektarësh.
Objekte të tjera brenda kalasë janë cisternat e
ujit të shek XV, katedralja e shek XIII e cila pas pushtimit osman u
kthye në xhami. Aty ndodhet edhe muzeu i Rozafës që shpjegon periudhat
e ndryshme të kalasë.

Kalaja e Tepelenës






Kalaja e Tepelenës është një monument fantastik dhe me një vlerë të jashtëzakonshme.
Kalaja, është një revalorizim i Ali Pashë Tepelenës.
Ali Pasha ka lidhur një pjesë të madhe të
historisë së mbretërimit, të veprimtarisë së tij, të lidhjeve të tij
familjare dhe dashurive të tij.
Kjo kala ka pasur brenda saraje, garnizone dhe
ambiente të një jete aristokratike dhe kjo duket qartë nga struktura
solide dhe organizimi perfekt.Kalaja e Tepelenës, në Mesjetë shquhej
për pozitën e saj strategjike, duke pasur nën kontroll rrugët, nga
Gjirokastra përgjatë luginës së Drinos dhe tjetra nga Përmeti gjatë
luginës së Vjosës.
Periudhës para pushtimit turk, i përkasin gjurmët
më të lashta, të një vendbanimi të fortifikuar të kohës. Muratura e
këtyre konstruksioneve është ngritur me gurë të rëndomtë të endoisur në
shtresë të trashë llaçi e gëlqere.
Periudha e dytë e ndërtimit ka të bëjë pikërisht,
me ndërtimin e kështjellës së vogël drejtkëndëshe e përforcuar me dy
kulla rrethore në anën perëndimore të saj. Në murin rrethues, dallohen
qartë dy teknika ndërtimi: teknika Klausonazh, kryesisht pjesa e
poshtme e murit verior dhe pjesa tjetër është ngritur me muraturë guri
të vendosur në shtresë të bollshme llaci gëlqerorë.

Kalaja e Peqinit


Kalaja e Peqinit






Është një kala mesjetare e ndërtuar në shek XV. Themelet e kalasësë
Peqinit mendohet se i përkasin periudhës romake, në kohën e ndërtimit
të rrugës Egnatia dhe më pas është rikonstruktuar edhe gjatë pushtimit
turk.
Muret e kalasë, që mbajnë edhe emrin e vendbanimit ilir të Klaudianës kanë pasur një lartësi prej rreth 12 metrash.
Bien në sy frëngjitë për vendosjen e topave si dhe format e kullave që janë poligonale.
Kalaja ndodhet pranë lumit të Shkumbinit dhe ka kaluar tre periudha rindërtimi.



Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë





Shko te: navigacion, kërko

Themelet e kalasë së Peqinit mendohet se i përkasin periudhës romake, në kohën e ndërtimit të rrugës "Egnatia" dhe më pas është rikonstruktuar edhe gjatë pushtimit turk. Muret e kalasë, që mban edhe emrin e vendbanimit ilir të Klaudianës kanë patur një lartësi prej rreth 12 metrash. Kalaja e "Klaudianës" është zgjeruar në shekullin e XIV-të
nga turqit, të cilët ia dhanë më pas spahiut të kazasë, i cili ndërtoi
një saraj dykatësh dhe një harem. Demir Pasha ka qenë i fundit që ka
jetuar në kalanë e Peqinit.
Këtë fortesë e përmend në shënimet e tij edhe kronikani i shekullit
të XVII-të, Çelebiu, i cili thotë: "...muret e kësaj kështjelle shkojnë
rreth 12 metra të lartë. Brenda rri dizdari dhe ka 70 ushtarë. Ka 5
topa në këtë kështjellë dhe 10 shtëpi të vogla të mbuluara me tjegulla.
Ka gjithashtu një xhami të vogël pa minare. Në të majtë të kështjellës
ngjitur me një mur ka një namazgja..." Kalaja ka qenë e pajisur me
llagëme (tunele) të nëndheshme që shërbenin si dalje disa kilometra
larg qytetit, në kohë të vështira. Po ashtu, në muret e kalasë janë
gjetur tuba prej balte, që sipas arkeologëve do të thotë se në kohë
lufte furnizimi me ujë është bërë nga jashtë.
Peqini shtrihet ne pjesen qendrore te Shqiperise. Rrethi i Peqinit
është njëri nga 36-të rrethet e Shqipërisë. Rrethi i Peqinit ka 33,000
banorë (sipas 2004), një sipërfaqe prej 191 km2 dhe kryeqendër Peqinin.

Klodiana-Biklinet-Peklin-Peqin Peqini eshte nje vendbanim i lashte
ilir,ne bregun e djathte te Shkumbinit te poshtem.Gjetjet arkiologjike
deshmojne per faktin se ai ka ekzistuar njeheresh me qytetet me te
lashte te vendit tone .Pozicioni gjeografik,ia jepte atij nje mundesi
te tille,duke qene i vendosur pergjate rruges se vjeter te KANDAVISE e
me pas te asaj EGNATIA, i njohur me emrin KLODIANA. Ne burimet
historike te vitit 1431 therritet me emrin BIKLINET dhe me pas
PEKLIN.Gjate mesjetes se vone u zhvillua si qebder tregtaree zejtare E
kaluara e lashte,sidomos ajo mesjetare,pasqyrohet ne momumente
historike te qytetit,si kalaja dhe xhamija me kullen e sahatit.. Nga te
gjtihe vizitoret e huaj Peqini dhe krahina e tij permendet per popullin
e tij bujar e mirkprites,per shtepite e kopshte te bukura,kodrat e
veshura me ullij e gjelberim si dhe fushen e gjere pjellore,qe lumi
Shkumbin i pershkon fund e krye. Ne Peqin eshte parashikuar te kaloje
rruga e ,Korridorit te tete; ,cka do ti sjelle kesaj zone mjaft
favorizime ekonomike. Peqini i perket krahines se shqiperise se Mesme
dhe si i tille folkloridhe veshjet jan tipike te kesaj krahine
Perjashtim ben vetem zona e Darsise,ne te majte te lumit, ku vihen re
ndikimet te krahinave jugore.Populli i Peqinit eshte pjesmarres aktiv
ne te gjitha ngjarjet historike te vendit.Nga rradhet e tij kane dale
patriotè e luftetare te shquar,intelektual e veprimtare te perkushtuar
per ceshtje kombetare,ne fushat politike,akademike,kulturore e
sportive.Themelet e kalasë së Peqinit mendohet se i përkasin periudhës
romake, në kohën e ndërtimit të rrugës "Egnatia" dhe më pas është
rikonstruktuar edhe gjatë pushtimit turk. Muret e kalasë, që mban edhe
emrin e vendbanimit ilir të Klaudianës kanë patur një lartësi prej
rreth 12 metrash. Kalaja e "Klaudianës" është zgjeruar në shekullin e
XIV-të nga turqit, të cilët ia dhanë më pas spahiut të kazasë, i cili
ndërtoi një saraj dykatësh dhe një harem. Demir Pasha ka qenë i fundit
që ka jetuar në kalanë e Peqinit.

Këtë fortesë e përmend në shënimet e tij edhe kronikani i shekullit të
XVII-të, Çelebiu, i cili thotë: "...muret e kësaj kështjelle shkojnë
rreth 12 metra të lartë. Brenda rri dizdari dhe ka 70 ushtarë. Ka 5
topa në këtë kështjellë dhe 10 shtëpi të vogla të mbuluara me tjegulla.
Ka gjithashtu një xhami të vogël pa minare. Në të majtë të kështjellës
ngjitur me një mur ka një namazgja..." Kalaja ka qenë e pajisur me
llagëme (tunele) të nëndheshme që shërbenin si dalje disa kilometra
larg qytetit, në kohë të vështira. Po ashtu, në muret e kalasë janë
gjetur tuba prej balte, që sipas arkeologëve do të thotë se në kohë
lufte furnizimi me ujë është bërë nga jashtë.

Kalaja Peqinit Themelet e kalasë së Peqinit mendohet se i përkasin periudhës romake, në kohën e ndërtimit të rrugës "Egnatia" dhe më pas është rikonstruktuar edhe gjatë pushtimit turk. Muret e kalasë, që mban edhe emrin e vendbanimit ilir të Klaudianës kanë patur një lartësi prej rreth 12 metrash. Kalaja e "Klaudianës" është zgjeruar në shekullin e XIV-të nga turqit, të cilët ia dhanë më pas spahiut të kazasë, i cili ndërtoi një saraj dykatësh dhe një harem. Demir Pasha ka qenë i fundit që ka jetuar në kalanë e Peqinit. Këtë fortesë e përmend në shënimet e tij edhe kronikani i shekullit të XVII-të, Çelebiu, i cili thotë: "...muret e kësaj kështjelle shkojnë rreth 12 metra të lartë. Brenda rri dizdari dhe ka 70 ushtarë. Ka 5 topa në këtë kështjellë dhe 10 shtëpi të vogla të mbuluara me tjegulla. Ka gjithashtu një xhami të vogël pa minare. Në të majtë të kështjellës ngjitur me një mur ka një namazgja..." Kalaja ka qenë e pajisur me llagëme (tunele) të nëndheshme që shërbenin si dalje disa kilometra larg qytetit, në kohë të vështira. Po ashtu, në muret e kalasë janë gjetur tuba prej balte, që sipas arkeologëve do të thotë se në kohë lufte furnizimi me ujë është bërë nga jashtë. http://sq.wikipedia.org/wiki/Kalaja_e_Peqinit (Clicks: 5; Pagerank: 0; Listing added: Jan 2, 2009) :: Listing Details

KS Shkumbini Faqja e skuadres se Peqinit, KS Peqini http://www.ksshkumbini.com/ (Clicks: 3; Pagerank: 0; Listing added: Jan 2, 2009) :: Listing Details

Peqin Foto Foto nga Peqini, Elbasan, Albania http://www.galeriashqiptare.net/thumbnails-search-peqin.html (Clicks: 16; Pagerank: 0; Listing added: Jan 2, 2009) :: Listing Details

Peqini Nga 5 janari deri në 12 korrik të vitit të stërlargët 48 para Krishtit, këto anë u bënë kryeqyteti i botës. Jul Çezari që kishte në krah Mark Antonin u ndesh me trupat e Pompeut. Çezari marshonte që nga Jugu, pasi kishte marrë më parë Orikumin dhe Apolloninë.Pompeu vinte nga Kandavia, diku nga territoret e sotme të Maqedonisë. Preja ishte Durrësi. Rruga që nga Apolonia drejtohet kah Veriu përqafon këne tat dhe kalon ujërat përmes tragetesh parake e të mëdha.Prej andej rruga vijon nga Apsusi (Semani), duke kaluar shpesh nëpër pyje, në një zonë kodrinore mjaft të populluar, e cila në Lindje shndërrohet në një rrafshinë të këndshme që kurorëzon një qytet malor.Duke ecur më tej, rruga i afrohet luginës së Genususit (Shkumbinit), e punuar mirë, ku bashkohet me rrugën që vjen nga Lindja. Rruga tashmë ecën më tej në anët e lartësive, duke pasur në të majtë pyje të gjëra, si edhe një fushë ku kullosin bagëtia. Pastaj shtyhet në një ngushticë të gjatë për t‘iu afruar bregdetit ranor përmes një zone kodrinore mjaft të thyer, me rrëpira të thella dhe, së fundi, me drunj të dendur pyjorë. Si kalon nëpër murin shkëmbor të Malit të Bardhë (Shkëmbi i Kavajës), ndriçimi i të cilit pasqyrohet në det, vjen në qytetin detar të Durrësit.Shohim qytetet që nga koha e Greqisë, që merren me tregti, pranë atyre ilirë që janë helenizuar sipërfaqësisht; dhe nëpër fshatra një popullsi që e punon tokën në një mënyrë tepër parake, që merret me rritjen e kafshëve, paksa me përfitim e që rrëgjohet nga malaria.Në këtë tokë troket tani hapi i dy ushtrive romake, që marshojnë nga jugu dhe nga lindja për të luftuar për zotërimin e botës"... Për fat të mirë nuk është se po udhëtojmë në ndonjë zonë lufte, as po shohim skenarin e ndonjë filmi që bën fjalë për ndodhi të vjetra. Ndërsa po udhëtojmë për në Peqin, jemi duke shfletuar librin e një historiani të vjetër. Për pak çaste e harrojmë lumin e makinave që vjen përballë nesh mbi rrugën nacionale.Jemi vetëm ne dhe historitë e vjetra.Nga 5 janari deri në 12 korrik të vitit të stërlargët 48 para Krishtit, këto anë u bënë kryeqyteti i botës. Jul Çezari që kishte në krah Mark Antonin u ndesh me trupat e Pompeut. Çezari marshonte që nga Jugu, pasi kishte marrë më parë Orikumin dhe Apolloninë. Pompeu vinte nga Kandavia, diku nga territoret e sotme të Maqedonisë. Preja ishte Durrësi.Të dy palët u ndeshën diku afër Shkëmbit të Kavajës, por e gjithë zona e Shqipërisë së Mesme përmendet në përshkrimet e betejave.Shumë vajza në Shqipëri mbajnë emrin Klodiana. Me siguri vetëm pak prej tyre e dinë që të gjitha ato në një mënyrë apo në një tjetër duhet ta konsiderojnë veten peqinase. Sepse Klodiana ishte emri i vjetër i Peqinit të sotëm. Ishte një stacion postar mbi rrugën e famshme Egnatia. Makina e ka lënë pas rrugën e Jugut dhe ka marrë drejtimin e Lindjes. Tani ka ardhur koha që ta mbyllim atë librin e vjetër. Brenda kalasë së vjetër. Në fillim kapërcejmë Shkumbinin. Shirat e ditëve të fundit e kanë kthyer ujin e tij në një rrjedhë të trashë, të kafenjtë.Një karrocier na përshëndet me hare tesa na shikon që po fotografojmë luginën e lumit më të njohur të krejt zonës. "Është i bukur hë?", thotë me kënaqësi teksa kali i tij vazhdon rrugën kokulur.Si për të na larguar edhe më nga leximet e lashtësisë, na sjell në vete edhe një zë fort i njohur. "Po ku jeni mër çuna.Shyqyr që na erdhët se ngelët nëpër male...". Eshtë miku i vjetër Bujar Dajismaili.Bujari, gazetar i vjetër sportiv dhe bashkëpunëtor me shumë organe të shtypit, është një peqinas i vjetër. Eshtë tamam udhërrëfyesi që na duhet këtë ditë."E para është kalaja", bën me kokë Bujari nga një ndërtesë e gurtë. Në skaj të saj hasim plot njerëz. Një lloj pazari i madh ngatërrohet me historinë. Tani do të kemi rastin që emrat e vjetër t‘i përziejmë me çmimin e patateve apo të domateve.Në Peqin nuk e mbajnë mend saktësisht kohën kur është ndërtuar një nga të paktat kala fushore të Shqipërisë. Studiuesit mendojnë se është ngritur andej nga shekulli XV, në një kohë me "motrën" më të madhe, atë të Elbasanit. Si do që të jetë, të vjetrit e qytetit ende e tregojnë një legjendë, sipas së cilës, kalaja është ndërtuar natën. Ditën i gjithë kantieri mbulohej me gjethe pemësh që të mos shihej nga armiku. Peqinasit e vjetër e mbajnë mend edhe emrin e zotit të parë të kalasë, Sulejman beu, pasuesit të cilit mbetën bejlerë në qytet. Kështjella nuk ka pasur edhe aq jetë të paqtë sikurse na duket sot. Në shekullin XVIII ajo u shndërrua në mollë sherri mes pashallarëve të Beratit dhe të Shkodrës. Zotërimi i daljes së Shkumbinit në det ishte një gjë fort e rëndësishme për kohën.Nuk jemi vetëm ne dhe Bujari që kacavirremi mureve të kalasë së vjetër. Një burrë i moshuar na bën përshtypje, sepse është krejt i bardhë. Ka në krye një qeleshe të bardhë, flokët i ka krejt të thinjura, këmisha, pantallonat, këpucët, të gjitha janë krejt të bardha. Neve në fillim na duket si një njollë e bardhë që shëtit mureve të grunjta të kalasë së vjetër. Por shumë shpejt miqësohemi me "burrin e bardhë". Ai është Sulejman Toli, ish-drejtues lokomotive. "E kam qejf të bardhën.Nuk mund të bëj pa të. Edhe në shtëpi vetëm televizorin e kam të zi. Nuk kam gjet akoma një të bardhë. Kështu e kam, fiksim...". Bashkë me Dajë Sulën ecim një copë herë nëpër sheshin e madh të kalasë. Nga jashtë mureve na vjen zhurma që bëhet te pazari i "gabit". Një ngarkesë e mirë me këpucë të përdorura porsa ka mbërritur. "Kam qenë edhe unë në burg - nis të flasë befas Dajë Sula - kam bërë dy vjet, katër muaj, 17 ditë e pesë orë burg. Isha makinist. M‘u përmbys treni në Qukës". Pastaj hesht sërish, njësoj sikur të jetë penduar që ia kujtoi vetes dhe neve një episod që ka dashur me kohë ta harrojë. Nuk kemi se ç‘të shohim më në kalanë e heshtur. Bëjmë të dalim, kur dëgjojmë pas krahëve tanë një zë protestues. Një burrë plak është duke mbërthyer pantallonat: "Hele, hele, po as sh... nuk të lejnë me e ba rahat ime!".I kërkojmë ndjesë plakut dhe vazhdojmë më tutje. Vërtet nuk do të kishim dashur ta bezdisnim plakun që i kryen nevojat atje ku i kanë kryer edhe paraardhësit e nderuar. Në zhurmën e qendrës Peqini është një qytet i gjallë. Rruga e re që e lidh me Elbasanin dhe me superstradën duket sikur ia ka thyer shpresën qytetit, që kishte nisur ta ndjente veten si një xhep. Mjafton të hedhësh një sy në qendër dhe e kupton menjëherë se ky është një qytet që shikon drejt së ardhmes. Dy godinat që bien më shumë në sy janë dy ngrehina të larta: xhamia dhe sahatkulla. Xhamia e Peqinit është krejt e ngjashme me atë të Ethem Beut në Tiranë. Po ai stil elegant, po ai portik në krahun verior. Miqtë tanë na spjegojnë se ndërtimi i xhamisë duhet të ketë ndodhur në fillim të shekullit XIX. Ajo është ndërtuar mbi themelet e një xhamie tjetër, dyqind vjet më të vjetër dhe mban emrin e Abdurrahman beut.Në krah të saj lartësohet sahati, shenjë e një kohe kur Peqini mblidhte në sheshin e tij gjithë fshatarët e zonës. Edhe ai është ndërtuar pak a shumë në të njëjtën kohë me xhaminë.Neve përfitojmë nga rasti që të bëjmë një vizitë të shkurtër te TV Klodiana, stacioni televiziv lokal. Gazi, drejtori i tv, por edhe kolegu ynë i vjetër, na flet me zell për planet e tij për të ardhmen. Porse ne e kemi mendjen te gjërat e vjetra. "E mora vesh, ju keni ardhur për gjëra të vjetra", thotë Gazi dhe bashkohet me ne në shëtitjen peqinase. Stacioni i parë i trenit Hekurudha Durrës-Peqin, 44 kilometra, është inauguruar në 1947. Stacioni i parë i trenit është ndërtuar pikërisht në Peqin. Bashkë me miqtë tanë shkojmë një herë andej nga stacioni i trenit. Nuk është shumë larg qendrës, porse kontrasti mes stacionit të vogël dhe rrëmujës që porsa kemi lënë pas është shumë i madh. Ndryshe nga qendra këtu sundon qetësia e thellë. Një lopë ecën e shkujdesur mbi shina, njësoj sikur ta dijë se treni i ardhshëm do të kalojë këtej pas 24 orësh."Qysh i keni hallet?", mundohemi të imitojmë dialektin vendas teksa takojmë pronarin e një kioske të vogël, krejt e në anë të shinave. "Shifni e flisni vetë", bën me shenjë pronari i mërzitur teksa na tregon karriget bosh. Sekretet e Xhejes "Një kafe te Xheja" ka qenë dikur njësoj si "kafe te Rrema", apo "një kafe te Xhafa". Xheja ishte banakierja e klubit më të njohur të Peqinit. Tek ajo ndalonin shoferë, endacakë, ministra, mësues, doktorë, sportistë. Të vijë në Peqin dhe të mos ndaloje te Xheja ishte njësoj sikur të mos kishe ardhur fare. Xheja ka dalë në pension. Ne e takojmë në bahçen e saj të stërmbushur me lule. "Nuk kemi si të ikim pa pi një kafe te Xheja", i themi dhe ajo vrapon të verë në zjarr xhezven e vjetër. "Cili është sekreti i një kafeje të mirë?", e pyesim Xhejen."Ç‘a sekreti mër çuna! Nuk ka asnji sekret. Mjafton të rush gramaturën dhe kafja del e mirë vetë - përgjigjet plaka e mençur dhe pastaj kujtohet menjëherë - po edhe sjellja e mirë duhet. Po edhe duhet me qenë i palodhur. Unë kam punu gjithë jetën dy turne në kamë...". Xheja na përcjell deri te "kryt e rrugicës". Neve na duket sikur nga pas na ndjek era e mirë e bahçes së saj. Mbi kalldrëmin mijëravjeçar Bujari dhe Gazi duan të na tregojnë edhe një copë tjetër të Peqinit. "E keni dëgjuar Via Egnatia - pyesin të dy thuajse në një kohë - hajeni ta shihni se si ka qenë".Në fillim kalojmë disa shtëpi të ulëta dhe marrim rrugën drejt periferisë. Peizazhi sa vjen e bëhet i dyfishtë, diçka mes fshatit dhe qytetit. Nëpër rrugët e ngushta hasim njësoj edhe Mercedes të shtrenjtë edhe mushka të djersitura. Më në fund kemi mbërritur diku afër varrezave. Këtu bëjmë një kthesë sa për të vënë një tufë me lule mbi varrin e Mustafa Gjinishit dhe motrës së tij. Historia e tij vazhdon të diskutohet ende sot e kësaj ditë. Vetëm ca metra më tej mbahet ende në këmbë një urë fort e vjetër. E mbytur nga ferrat, por gjithsesi në këmbë. Bujari dhe Gazi na tregojnë një shteg ku ende dallohen gjurmët e kalldrëmit të vjetër. "Ja ku ka kaluar Via Egnatia", bëjnë me shenjë duke tundur kokën me keqardhje.Grumbuj gurësh nga xhadeja e vjetër janë bërë tashmë gati për t‘u përdorur për ndërtim.Brenda pak minutash jemi sërish në rrëmujën e qendrës. Teksa shkojmë edhe një herë drejt urës së Shkumbinit na përzihen edhe një herë ndër krye Jul Çezari, pashallarë të vjetër, Gjinishi, Xheja... Të gjithë sikur të kenë jetuar në të njëjtën kohë. Gjinishi i Peqinit Ai lindi në një shtëpi që nuk ishte as njëzet metra larg kalasë së lashtë.Mustafa Gjinishi ishte djali i Adem Gjinishit, figurë shumë e njohur dhe e nderuar në Peqin, delegat në Kongresin e Lushnjës dhe mik i ngushtë i Aqif Pashës së Elbasanit. Dukej se ishte nga ata njerëz që nuk i duronin padrejtësitë, andaj që në zgjedhjet e para politike në 1921 iu kundërvu mashtrimeve dhe dallkaukëve. Shqipëria e asaj kohe ishte një vend fort i rrezikshëm. Në nëntorin e 1923, Adem Gjinishi vritet nga dy vrasës me pagesë, në një atentat pranë shtëpisë së tij në Peqin. Mustafa Gjinishi ishte vetëm 11 vjeç. Kjo ngjarje tragjike i ndryshoi jetën përgjithmonë.Pastaj erdhi Tirana dhe shkolla teknike e Fulcit, ku Gjinishi ishte një nga nxënësit më të dalluar. Shumë shpejt lidhet me qarqet komuniste që ishte "moda" e viteve ‘30. Ishte shok me Demir Godellin (një tjetër peqinas i shquar), Asim Vokshin, Isuf Kambon, Ali Kelmendin, Petro Markon, Burgimin e parë e provon kur ishte 21 vjeç. Në 1935 ridënohet pas kryengritjes së Fierit. Këtë herë dënimi ishte:Me varje! Zogu ia kthen dënimin në 101 vite burg.Pas 7 prillit 1939 emigron në Jugosllavi. Në 1941 mbërrin në Pezë, ku Myslym Peza, "Baba", kishte nisur rezistencën e armatosur. Ishte anëtari nr. 93 i PKSHsë.Ishte anëtar i Këshillit të Përgjithshëm Nacionalçlirimtar që u zgjodh në Pezë në shtator 1942 dhe anëtar i Shtabit të Përgjithshëm të UNÇL. Njeri i aksionit dhe i luftës, që gëzonte shumë besim në të gjithë zonën e Shqipërisë së Mesme. Bashkë me Ymer Dëshnicën mbrojtën idenë e Shqipërisë së vërtetë dhe të bashkimit të të gjitha forcave politike në luftë kundër pushtuesit të huaj në konferencën e shumëdiskutuar të Mukjes.Prestigji që gëzonte dhe idetë nacionaliste duket se i vunë në hall të madh qarqet, që po bëheshin gati të merrnin pushtetin pas luftës, dhe emisarët jugosllavë.Kishte shumë kontradikta parimore me Enver Hoxhën dhe Miladin Popoviçin. Fillimisht e largojnë nga Peza, duke e dërguar në Peshkopi, një zonë që e njihte relativisht pak.Më 24 gusht të 1944, ndërsa shkonte nga Sllava për në Peshkopi, së bashku me Liri Gegën dhe majorin anglez Smith, bie pre e një atentati misterioz. Trupi i tij u varros në fillim me nderime të mëdha, pastaj vetë Enver Hoxha e quajti "spiun të anglezëve" dhe motra e tij Xhemilja u internua në fshatrat e Vlorës. Familjarët e Gjinishit kanë mbledhur dokumentacionin, i cili provon se vrasja e tij ishte një atentat i pastër politik.Varri i tij në Peqin nuk është gjë tjetër veçse një grumbull dheu nga vendi ku ai ishte varrosur më parë. Eshtrat e tij nuk u gjetën kurrë. http://www.zeriyt.com/viset-e-tjera-shqiptare/peqini-t44385.0.html (Clicks: 1; Pagerank: 0; Listing added: Jan 2, 2009) :: Listing Details

Peqini Wikipedia Peqini shtrihet ne pjesen qendrore te Shqiperise. Rrethi i Peqinit është njëri nga 36-të rrethet e Shqipërisë. Rrethi i Peqinit ka 33,000 banorë (sipas 2004), një sipërfaqe prej 191 km2 dhe kryeqendër Peqinin. Klodiana-Biklinet-Peklin-Peqin Peqini eshte nje vendbanim i lashte ilir,ne bregun e djathte te Shkumbinit te poshtem.Gjetjet arkiologjike deshmojne per faktin se ai ka ekzistuar njeheresh me qytetet me te lashte te vendit tone .Pozicioni gjeografik,ia jepte atij nje mundesi te tille,duke qene i vendosur pergjate rruges se vjeter te KANDAVISE e me pas te asaj EGNATIA, i njohur me emrin KLODIANA. Ne burimet historike te vitit 1431 therritet me emrin BIKLINET dhe me pas PEKLIN.Gjate mesjetes se vone u zhvillua si qebder tregtaree zejtare E kaluara e lashte,sidomos ajo mesjetare,pasqyrohet ne momumente historike te qytetit,si kalaja dhe xhamija me kullen e sahatit.. Nga te gjtihe vizitoret e huaj Peqini dhe krahina e tij permendet per popullin e tij bujar e mirkprites,per shtepite e kopshte te bukura,kodrat e veshura me ullij e gjelberim si dhe fushen e gjere pjellore,qe lumi Shkumbin i pershkon fund e krye. Ne Peqin eshte parashikuar te kaloje rruga e ,Korridorit te tete; ,cka do ti sjelle kesaj zone mjaft favorizime ekonomike. Peqini i perket krahines se shqiperise se Mesme dhe si i tille folkloridhe veshjet jan tipike te kesaj krahine Perjashtim ben vetem zona e Darsise,ne te majte te lumit, ku vihen re ndikimet te krahinave jugore.Populli i Peqinit eshte pjesmarres aktiv ne te gjitha ngjarjet historike te vendit.Nga rradhet e tij kane dale patriotè e luftetare te shquar,intelektual e veprimtare te perkushtuar per ceshtje kombetare,ne fushat politike,akademike,kulturore e sportive. http://sq.wikipedia.org/wiki/Peqini (Clicks: 3; Pagerank: 0; Listing added: Jan 2, 2009) :: Listing Details

Peqini.com Peqini Online - Portalli Miresevini ne Peqin Gjithcka rreth Peqinit Informacione nga Peqini lajme histori aktualitet kulture forum peqini diskutime foto peqin video Peqini http://www.peqini.com/ (Clicks: 8; Pagerank: 0; Listing added: Jan 2, 2009) :: Listing Details