Ishujt
Galapagos janė njė arkipelag ishujsh vullkanikė tė shpėrndarė rreth
ekuatorit nė Oqeanin Paqėsor, 972 km nė perėndim tė Ekuadorit
kontinental. Ishujt Galapagos janė njė trashėgimi botėrore e UNESCO-s:
kafshėt e egra janė veēoria e tij mė e dukshme.
Ishujt Galapagos
dhe ujėrat e tij pėrreth janė pjesė e njė krahine, njė parku kombėtar
dhe njė rezervė biologjike detare. Gjuha kryesore mbi ishujt ėshtė
spanjolle. Ishujt kanė njė popullsi prej rreth 40.000 banorė, e cila
ėshtė rritur 40 fish nė 50 vitet e fundit.
Gjeologjikisht ishujt
janė tė rinj dhe tė njohur pėr numrin e tyre tė madh tė llojeve
endemike, tė cilat janė studiuar nga Charles Darwin gjatė udhėtimit tė
tij. Vėzhgimet dhe koleksionet e tij kanė kontribuar nė teorinė e
Darvinit tė evolucionit nga seleksionimi natyror.
Grupi pėrbėhet
nga 13 ishuj kryesorė, 5 ishuj tė vegjėl dhe 107 shkėmbinj ishujsh.
Ishujt janė tė vendosur nė kryqėzim Triple Galapagos. Ajo ėshtė
gjithashtu maja me e nxehtė e ishujve Galapagos, njė vend ku korja e
tokės ėshtė ende duke u shkrirė, duke krijuar kėshtu vullkan.
Ishulli
mė i vjetėr mendohet tė jetė formuar rreth 5 deri 10 milion vjet mė
parė. Ishujt mė tė rinj, Isabela dhe Fernandina, janė ende duke u
formuar. Llava qė shpėrtheu nė prill 2009 nė ishullin vullkanik
Fernandina ka filluar tė rrjedhė nė drejtim tė bregdetit tė ishullit.
Ndėr
speciet mė tė rėndėsishme nė kėta ishuj janė iguanat, breshkat gjigante
Galapagos, breshka e gjelbėr Galapagos, trangujt e detit, karabullaku i
detit, pinguini Galapagos, albatrosi, skifteri Galapagos, 4 specie
zogjsh Imitues, luanėt e detit Galapagos.
galapagos1.jpg (264.14 KB, 800x450 - E shikuar 2 Herė.)