10 shkrimtaret me te medhenj, qe nuk kane marre Nobel

Figurat më të ndritura të letërsisë që u është refuzuar çmimi i madh
Nga Mark Twain, Tolstoy, Proust, Nabokov, Joyce e deri tek Borges
Çmimi
Nobel konsiderohet si nderimi më i madh që mund t’i bëhet një personi
që ka kontribuar në mënyrë të jashtëzakonshme në një fushë të caktuar.

Kur
dëgjojmë emrin e një shkrimtari që ka shërbyer si gur themeli në
letërsinë moderne duket si e pamundur të mendohet se ai është refuzuar
me dhjetëra herë nga komiteti i i ndarjes së çmimit Nobel. Mark Twein
është një prej shkrimtarëve më të mëdhenj të botës që është refuzuar
dhjetë herë nga komiteti. Te dhjetë herët çmimi u ka shkuar autorëve të
tjerë si Sully Prudhomme, Theodor Mommsen, Frederic Mistral, Rudyard
Kipling, Selma Lagerlof etj. Leon Tolstoy, shembulli më madhështor i
realizmit letrar në histori dhe mbase një prej shkrimtarëve më të
mëdhenj në histori.

Dy veprat e tij të mëdha, “Lufta dhe paqja”
dhe “Ana Karenina” do të kishin qenë më se të mjaftueshme për t’i
siguruar një shkrimtari çfarëdo një çmim Nobel. Por jo të madhit
Tolstoy. Komiteti nuk mendoi se Tolstoy po e çonte letërsinë moderne në
“drejtimin ideal”. James Joyce është një ndër shkrimtarët më të mëdhenj
irlandezë dhe botërorë. Ai është mjeshtër i rrymës së përroit të
ndërgjegjes dhe praktikisht ka krijuar idenë moderne të krijimit
spekulativ me veprën e tij finale “Zgjimi i Fineganëve”, e cila është
thuajse e palexueshme.

Ai e konsideron atë veprën e tij më të
mirë, por në fakt nga kritika konsiderohet “Uliksi” dhe “Dublinasit”.
Henrik Ibsen është shkrimtari më i madh norvegjez dhe një prej
shkrimtarëve të dramës moderne më të mirë në histori. Ai ka pasur shtatë
mundësi për të fituar çmimin Nobel që në vitin 1901, kur filloi ndarja e
tyre, por ai humbi për shkak të debatit mbi kërkesat që kishte lënë
Alfred Nobel në testament. Ai donte që fituesit të kishin “idealizëm të
lartë dhe të fuqishëm”, por komiteti mendonte se ai donte të thoshte
“drejtim ideal”. Robert Frost është poeti më i madh amerikan i shekullit
të 20-të. Ai ka fituar katër çmime Pulitzer për poezitë e tij, ka marrë
40 çmime nderi nga universitetet më të mëdha të botës, por s’ka fituar
asnjëherë një çmim Nobel.
Çmimi i katër Pulitzer i shkoi Frost-it
njëzet vjet para se të vdiste. Në ato 20 vjet komiteti i çmimit Nobel
nuk e mori në konsideratë. Emile Zola është një tjetër rast i
shkrimtarit të madh që s’ka fituar kurrë në jetën e tij një çmim Nobel.
Është një nga ato rastet, kur fitojnë shkrimtarë që për publikun nuk
janë dhe aq të njohur, por shkrimtari i madh duket sikur përçmohet nga
komiteti i shpërndarjes së çmimeve. Ai ka shkruar mbi 30 romane dhe ka
pasur dy herë mundësi për të marrë çmimin, por asnjëherë s’e ka marrë.
Vladimir Nabokov është i mirënjohur për romanin e tij “Lolita”. Ai ka
shkruar shumë vepra të tjera të rëndësishme, kritika, përkthime dhe
poezi.
Ai u dominua në vitin 1974, së bashku me Graham Greene dhe nuk
arriti të fitonte një çmim Nobel. Çmimin e fitoi suedezi Eyvind Johnson
me Harry Martinson, të dy anëtarë të komitetit të çmimit Nobel në atë
kohë. Jorge Luis Borges është menduar si kandidat i mundshëm për çmimin
Nobel më shumë se njëherë, por komiteti i ndarjes së çmimit ka refuzuar
për shkak të mbështetjes së këtij shkrimtari ndaj diktatorit Pinochet.
Borges ka shkruar veprat më të mira surrealiste dhe ka fituar çmimin e
parë “International Pulitzer”.

aMark Twain
1835-1910
Mark
Twain mbahet krijuesi i romanit amerikan që u bë i famshëm fillimisht me
Tom Sojerin dhe Hakelberri Fin, si dhe një prej romancierëve,
humoristëve, eseistëve, kritikëve më të famshëm të gjithë kohërave.
Ashtu si Tolstoy ai ka pasur dhjetë raste për marrë çmimin Nobel dhe të
dhjetë herët ai u ka shkuar autorëve të tjerë si Sully Prudhomme,
Theodor Mommsen, Frederic Mistral, Rudyard Kipling, Selma Lagerlof etj.

Leo Tolstoy
1828-1910
Leon
Tolstoy Shembulli më madhështor i realizmit letrar në histori dhe mbase
një prej shkrimtarëve më të mëdhenj në histori. Dy veprat e tij të
mëdha, “Lufta dhe paqja” dhe “Ana Karenina” do të kishin qenë më se të
mjaftueshme për t’i siguruar një shkrimtari çfarëdo një çmim Nobel. Por
jo të madhit Tolstoy. Komiteti nuk mendoi se Tolstoy po e çonte
letërsinë moderne në “drejtimin ideal”.

James Joyce
1882-1941
James
Joyce është një ndër shkrimtarët më të mëdhenj irlandezë dhe botërorë.
Ai është mjeshtër i rrymës së përroit të ndërgjegjes dhe praktikisht ka
krijuar idenë moderne të krijimit spekulativ me veprën e tij finale
“Zgjimi i Fineganëve”, e cila është thuajse e palexueshme. Ai e
konsideron atë veprën e tij më të mirë, por në fakt nga kritika
konsiderohet “Uliksi” dhe “Dublinasit”.

Marcel Proust
1871-1922
Marsel
Proust është autori i veprës më monumentale të shekullit të 20-të, “Në
kërkim të kohës së humbur”. Është një roman me shtatë volume që shfaq
një prej shembujve të parë, në mos të parin të përroit të ndërgjegjes.
Por komiteti i ndarjes së çmimit Nobel vendosi t’ia jepte këtë çmim në
vitin 1920 norvegjezit Knut Hamsun dhe jo Proust-it.

Henrik Ibsen
1826-1906
Henrik
Ibsen është shkrimtari më i madh norvegjez dhe një prej shkrimtarëve të
dramës moderne më të mirë në histori. Ai ka pasur shtatë mundësi për të
fituar çmimin Nobel që në vitin 1901, kur filloi ndarja e tyre, por ai
humbi për shkak të debatit mbi kërkesat që kishte lënë Alfred Nobel në
testament. Ai donte që fituesit të kishin “idealizëm të lartë dhe të
fuqishëm”, por komiteti mendonte se ai donte të thoshte “drejtim ideal”.

Emile Zola
1840-1902
Emile
Zola është një tjetër rast i shkrimtarit të madh që s’ka fituar kurrë
në jetën e tij një çmim Nobel. Është një nga ato rastet, kur fitojnë
shkrimtarë që për publikun nuk janë dhe aq të njohur, por shkrimtari i
madh duket sikur përçmohet nga komiteti i shpërndarjes së çmimeve. Ai ka
shkruar mbi 30 romane dhe ka pasur dy herë mundësi për të marrë çmimin,
por asnjëherë s’e ka marrë.

Robert Frost
1874-1963
Robert
Frost është poeti më i madh amerikan i shekullit të 20-të. Ai ka fituar
katër çmime Pulitzer për poezitë e tij, ka marrë 40 çmime nderi nga
universitetet më të mëdha të botës, por s’ka fituar asnjëherë një çmim
Nobel. Çmimi i katër Pulitzer i shkoi Frost-it njëzet vjet para se të
vdiste. Në ato 20 vjet komiteti i çmimit Nobel nuk e mori në
konsideratë.

W. H. Auden
1907-1973
W.H. Auden është një
prej poetëve më të mëdhenj në histori. Ai ka fituar çmimin Pulitzer,
“National Book Aëard” dhe ka influencuar në një numër të madh poetësh që
kanë ardhur pas tij. Mendohet se komiteti i çmimit Nobel ka refuzuar
t’i japë atij nj çmim për arsye se ai kishte bërë gabime në përkthimin e
një libri të Dag Hammarskjold, fitues i çmimit Nobel dhe pse kishte
sugjeruar se ky autor ishte homoseksual.

Vladimir Nabokov
1899-1977
Vladimir
Nabokov është i mirënjohur për romanin e tij “Lolita”. Ai ka shkruar
shumë vepra të tjera të rëndësishme, kritika, përkthime dhe poezi. Ai u
dominua në vitin 1974, së bashku me Graham Greene dhe nuk arriti të
fitonte një çmim Nobel. Çmimin e fitoi suedezi Eyvind Johnson me Harry
Martinson, të dy anëtarë të komitetit të çmimit Nobel në atë kohë.

Jorge Luis Borges
1899-1986
Jorge
Luis Borges është menduar si kandidat i mundshëm për çmimin Nobel më
shumë se njëherë, por komiteti i ndarjes së çmimit ka refuzuar për shkak
të mbështetjes së këtij shkrimtari ndaj diktatorit Pinochet. Borges ka
shkruar veprat më të mira surrealiste dhe ka fituar çmimin e parë
“International Pulitzer”.