Udhėzimi i MASH/Procedurat pėr maturantėt qė kanė kryer shkollėn e mesme jashtė Shqipėrisė
Maturantėt
qė kanė kryer gjimnazin jashtė vendit duhet ti nėnshtrohen disa
procedurave tė ndryshme pėr tu regjistruar nė Maturėn Shtetėrore.
Ministria e Arsimit publikon udhėzimin qė i njeh kėta maturantė me
procedurat qė duhet tė ndjekin pėr njehsimin e dėftesave apo diplomave
tė shkollės sė mesme.
Udhėzimi
Shtetasit shqiptarė qė kanė kryer
arsimin e mesėm jashtė shtetit, kanė tė drejtė tė vazhdojnė programet e
studimit nė institucionet e arsimit tė lartė (IAL) me kohė tė plotė dhe
kohė tė pjesshme nė Republikėn e Shqipėrisė, me kusht qė tė zotėrojnė
gjuhėn shqipe nė njė nivel tė pranueshėm pėr tė vijuar studimet
universitare. Zotėrimi i gjuhės shqipe vėrtetohet nėpėrmjet dėshmisė sė
provimit qė zhvillohet mbi bazėn e programit pėr tė huajt pranė
Fakultetit tė Histori-Filologjisė nė Universitetin e Tiranės. Procedura e
dhėnies sė provimit tė gjuhės shqipe, programi dhe tarifa e kėtij
provimi pėrcaktohen nga Fakulteti Histori-Filologjisė nė bashkėpunim me
Drejtorinė sė Arsimit tė Lartė dhe Kėrkimit Shkencor, nė Ministrinė e
Arsimit dhe Shkencės.
Provimi i gjuhės
Koha e dhėnies sė provimit
tė gjuhės shqipe pranė Fakultetit tė Histori-Filologji, ėshtė brenda
muajit maj 2011. Nga detyrimi i dhėnies sė provimit tė gjuhės shqipe
pėrjashtohen tė gjithė ata shtetas tė cilėt kanė vazhduar studimet nė
shkollėn e mesme nė institucione arsimore qė kanė program mėsimor nė
gjuhėn shqipe, ose ata shtetas qė e japin gjuhėn shqipe dhe letėrsinė si
provim tė detyruar tė Maturės Shtetėrore. Ministri i Arsimit dhe
Shkencės, ngre njė komision tė posaēėm pranė MASH-it pėr tė shqyrtuar
kėrkesat e shtetasve shqiptarė qė kanė kryer arsimin e mesėm jashtė
vendit.
Dokumentet
Shtetasit shqiptarė qė kanė pėrfunduar shkollėn
e mesme jashtė vendit, paraqesin pranė komisionit tė posaēėm, nga data 1
deri mė 15 prill, dokumentet e mėposhtme: kėrkesėn me shkrim pėr tė
vazhduar njė program studimi nė IAL; dėftesėn/diplomėn origjinale sė
bashku me listėn e notave tė tė gjitha viteve tė shkollės sė mesme, tė
pėrkthyera dhe tė noterizuara; kopje e noterizuar e pasaportės ose e
kartės identiteti. Gjithashtu kėrkohet edhe njė dokument zyrtar nga
vendi qė vjen, i cili vėrteton se cikli i studimeve tė kryera nga
shtetasit shqiptarė nė atė vend dhe profili i shkollės sė mesme qė kanė
pėrfunduar, u japin tė drejtėn tė vazhdojnė studimet universitare ose
shkolla tė larta jouniversitare nė vendin ku kanė studiuar.
Procedura
Nė
rastet kur komisioni i posaēėm vlerėson se shtetasit shqiptarė qė kanė
kryer arsimin e mesėm jashtė vendit, nuk kanė dhėnė provimet ekuivalente
me Maturėn Shtetėrore (D1, D2, Z1 dhe Z2), pėr tu pranuar nė IAL
shtetasit duhet: tė japin si provime tė detyruara gjuhėn shqipe e
letėrsinė dhe matematikėn, ose njė nga gjuhėt e huaja tė listės sė
lėndėve me zgjedhje, e konceptuar sipas standardit tė testit tė gjuhės
shqipe dhe letėrsisė (D1), si dhe provimet me zgjedhje sipas procedurės
sė pėrcaktuar nė Rregulloren pėr zhvillimin e provimeve tė Maturės
Shtetėrore 2011 nė Republikėn e Shqipėrisė. Gjithashtu pas pėrfundimit
tė detyrimeve tė pėrcaktuara nė pikėn 5.a tė kėtij Udhėzimi, shtetasi
shqiptar qė ka kryer arsimin e mesėm jashtė vendit, pajiset me njė
certifikatė tė dhėnies sė provimeve tė detyruara dhe tė atyre me
zgjedhje. Ky dokument lėshohet nga Agjencia e Kombėtare e Provimeve.
Provimet me zgjedhje
Nė
rastet kur komisioni i posaēėm vlerėson se dokumentet shkollore tė
shtetasve shqiptarė nuk provojnė dhėnien e provimeve me zgjedhje tė
Maturės Shtetėrore, por vetėm ato me detyrim, D1 dhe D2, atėherė ky
komision pėrllogarit notėn mesatare tė viteve tė shkollimit dhe notat e
provimeve tė detyruara D1 dhe D2. Nė kėtė rast, shtetasi shqiptar ėshtė i
detyruar tė japė vetėm provimet me zgjedhje. Komisioni, pasi njeh
vlefshmėrinė e dėftesės/diplomės shkollore, mbi bazėn e dokumentacionit
tė paraqitur, pėrcakton provimet qė do tė japė shtetasi shqiptar sipas
rasteve tė parashikuara nė pikat 5 dhe 6 tė kėtij Udhėzimi dhe pėrcjell
zyrtarisht dokumentacionin nė KMSh-nė e DAR/ZA-sė ku shtetasi shqiptar
ka vendbanimin, deri nė datėn 30 prill 2011. KMSh e DAR/ZA-sė i pėrcjell
kėto tė dhėna nė AKP dhe cakton shkollėn ku kandidati do tė japė
provimet e Maturės Shtetėrore .
Formularėt
Formularėt A1Z, tė
plotėsuar nga kandidatėt pėr tė cilėt bėn fjalė ky Udhėzim, dorėzohen
zyrtarisht nga DAR/ZA nė AKP, sė bashku me pėrmbledhėsen e tė dhėnave tė
tyre, brenda datės 5 maj 2011. Shtetasit shqiptarė qė duan tė studiojnė
nė programet e studimit tė IAL me kohė tė pjesshme, pėrveē kritereve tė
parashikuara nga ky Udhėzim, u nėnshtrohen edhe kritereve tė
parashikuara nga udhėzimi i posaēėm i MASh-it pėr kėto programe studimi.
Nė rastet kur komisioni i posaēėm vlerėson se shtetasi shqiptar i ka
kryer tė gjitha detyrimet e Maturės Shtetėrore dhe ka dhėnė edhe provime
pranimi pėr nė universitetet ose shkollat e larta jouniversitare tė
vendit nga ku ai vjen, atėherė komisioni pėrllogarit notėn mesatare,
notat e provimeve tė detyruara dhe me zgjedhje dhe ia pėrcjell
dokumentacionin Agjencisė Kombėtare tė Provimeve. Nė kėtė rast, shtetasi
shqiptar do tė vijojė plotėsimin e dokumentacionit me Formularin A2,
pranė KMSh-sė sė DAR/ZA-sė ku ka vendbanimin e tij.
Tr Observer