Al-Forums.Com ™ - Discussions. Forum Virtual Shqiptar,
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.
Al-Forums.Com ™ - Discussions. Forum Virtual Shqiptar,
wWw.Al-Forums.Com ™ - Discussions. Forum Virtual Shqiptar, Vendi i duhur pėr tė gjithė shqiptarėt anembanė. Diskutime tė ndryshme rreth shoqerisė dhe tema tė tjera.
Fragmente nga 6 ligjėratat e At Anton Harapi me intelektualėt e Korēės, Prill 1936.
Autori
Mesazh
YouGoDe WebMaster
Numri i postimeve : 2345 Registration date : 06/08/2008 Age : 43 Location : YouGoDe.Org
Titulli: Fragmente nga 6 ligjėratat e At Anton Harapi me intelektualėt e Korēės, Prill 1936. 28.09.10 23:02
Zotėrinj! Jemi idealista, por a e dijmė me tė vėrtetė se shka kėrkojmė? Jemi intelektualė, por, ku do tė pėrfundojmė mė nė fund? Duam tė jemi dhe tė mbahemi njerėz tė lartėr, po mė nė fund, nuk duam tė dijmė as ne vetė se ēfarė jemi! Kjo ėshtė gjendja mendore e njeriut modern, dhe kėtu gremis njerėzimi, pse skepticizmi vuri dorė nė jetėn mendore, egoizmi nė jetėn morale, afetarizmi nė jetėn besimtare, dhe, si rrjedhje e natyrshme, varfėria dhe pakėnaqėsia nė jetėn financiare ekonomike. E vėrteta ėsht nė rrezik tė bėjė bankėrrotė, dashuris i hyri vemja (mikrobi), religjioni u zbua. Kriza mendore nėpėr skepticizėm, kriza morale-shoqnore nėpėr egoizėm. Dhe krizi i rrojtjes e i gjallėrimit nėpėr atė dhe neper kėtė, janė plagėt qė po e dergjin, dhe po e prishin jetėn moderne. Kriza u pėrhap nė tėrė botėn. Koha e jonė, nė histori, do tė cilėsohet si periudha e krizave. Ajo qė tė ēudit edhe mė tepėr ėsht, se afetarizmi nemėr tė sė vėrtetės ēkėput besimin nga jeta; skepticizmi nemėr tarsyes dhe tė filozofisė do ta mbajė tė varur mendjen mbi problemat e para tė jetės dhe tė verė dyshimin si sistem: progresisttat, nemėr tė kulturės sė vėrtetė, vunė Zotin dhe shpirtin, moralin dhe idealin nė shėrbim tė pėrparimit; sociologėt dhe statistat nemėr tė kombėsisė sė vėrtetė duan tė shkelin dhe tė shuajnė tė drejtat e idealet e njeriut si njeri, dhe mbi ēdo gjė tė hyjnojnė e tė venė egoizmin kolektiv. Kėshtu pra e vėrteta na mundon me gjithė se fjala e ditės nė botė ėsht; e vėrteta tė ngadhnjejė! Me parimin e relativizmit, pastaj, mori rėndėsi tė parė ideali i kohės, i ēastit, i rastit, i rrethanave,; aqė sa ngjarja, fakti, dobija, ēfrytėzimi quhet dhe mbahet si i vetmi realitet. Kemi lėnė gurrėn ( burimin) dhe duam tė mbledhim pikat.Mohojmė tė vėrtetėn nėr parime, dhe pėrpiqemi ta kėrkojmė nėr dukje tė veēanta. Kėshtu, duke u tronditur parimet e jetės, u trondit dhe jeta; nga mungesa e parimeve tė qėndruarshme, jeta moderne u bė njė anije pa timon dhe pa kapiten nė mes dallgavet. Ēudi! As kafshėn nuk e mbajmė nė shtėpi pa e ditur se ēfarė ėsht, pėr ēgjė mbahet e ēdo tė bėjė; ska fenomen, tė cilit nuk ia kėrkojmė shkaket, ligjėt e rrjedhimet; pėrkundrazi, njeriu pėr vehte nuk dėshėron tė dijė as se nga vjen, as se ēėshtė, as se ēdo tė bėjė dhe ku do tė dalė!!! Kėrkimi i shkakut tė parė tė botės, hetimi se njeriun e bėn njeri shpirti, qė ėsht i pavdekshėm, tė folurit ose veprimi pėr ēėshtjen e mbrame, pėr jetėn e ardhshme, tė gjitha kėto kėrkesa sot quhen antimoderne, antishkencore. E pra, fiziku nis nga parimi: ka fuqi ndėr trupa;kimiku nis nga parimi: ka atom e afėrsi kimike; matematiku nis nga parimi: ka sasi, ka njėsi, ka numur; zoologu nis nga parimi: ka jetė nėr ogrnizme; mekaniku nis nga parimi: ka ligj graviteti dhe atrakcjoni; historiani nis nga parimi: e shkuara me tė vėrtetė nuk ėsht por qe me tė vėrtetė. Vetėm nė besim dhe nė moral duam tė rrijmė tė varur, nuk pranojmė parime, tė vėrteta tė paluajtshme. Dhe ja si cungohen dhe cenohen idealet njerėzore. Skeptiku nuk asht i denjė pėr jetėn. Ay ska tė drejtė tė rrojė. Systemi i tij ėsht ligshti dhe dobėsi shpirtėrore; po sa qė sėsht leal me veten, nuk ka si tė jetė as me tė tjerėt; po sa qė nuk ia mban ta vendosė parimin dhe pozicionin e vet nė jetė, ay ėsht si gjymturė jashtė vendit nė jetėn shoqėrore; atij si mbeten tjetėr veēse dy ekstrema: Ngjitu, ngjitu gjer ku tė mundėsh; ku mos tarrish, vraje veten. Pezullimi i skeptikut ėsht njė turp pėr ndėrgjegjen e tij, ėsht njė dėm pėr jetėn njerėzore. Njeriu modern e kuptoi kėtė mėnyrė. Provoi ta vendosė veten nė jetė, tė nisė prej njė parimi tė paluajshėm. U mejtua dhe tha: Materja qe gjithmonė dhe ėsht ēdo gjė: njeriu sėsht gjė tjetėr pėrveēse njė grumbull fuqish lėndore, njė rrjedhje fatale e fuqive kimike, fizike e fiziologjike, qė, posa vdes njeriu, bėhen tė paqena dhe me to bashkė edhe njeriu. Vijmė nga kaosi, do mbarojmė nė kaos. Qemė asgjė, do tė kethemi nasgjė! Mund tė jetė kėshtu puna? Tė tėra dija dhe kultura njerėozre do tė pėrfundojė nė nji zero, nasgjė?! Ndigjoni, zotėrinj! Unė me gjithė ju, nė themel tė kėtij parimi, jemi kafshė- le tė themi, po tė duam, tė ēvilluara e tė pėrmirėsuara- por gjithmonė kafshė, dhe jo si kafshėt e tjera, por kafshė tė mjera, mė tė mjera akoma se ēdo lloj tjetėr, pse kurrėn e kurrės nuk do tarrijmė te ato gjėra pėr tė cilat rrojmė: te e vėrteta dhe te mirėsia. Duam tė dijmė dhe gėnjehemi se dijmė gjė; kurse do tė mbarojmė nasgjė, dija e jonė nuk ka si pėrfundon nė njė dishka;kur aftėsit tona nuk mund ta kapėrcejnė rrethin lėndor- ėsht pun e kotė- se idealet dhe vlerat shpirtėrore, skemi se ku ti vendosim. Duam tė dashurojmė, por smund tė duam, as skemi se ēfarė tė duam qė tė ngopemi me dashuri. Idealet njerėzore janė pėr ne vetėm njė tym: na nxitin, por nuk na mbushin; na martirizojnė por nuk mund tė na bėjnė tė lumtur. Jemi lindur pa qėllim. E filluam jetėn nerrėsirė, do ta vijojmė fatalist nė njė dyluftim dhe puna e jonė do tė mbarojė pastaj si fituam si nuk fituam- duke u mbuluar me dhe tė zi ne me gjitha pėrpjekjet tona. Pasi tė kemi vėnė kėto parime, urdhėroni tani, zotėrinj, dhe ti shoshitim problemet e mėdha tė jetės njerėzore. Ka autoritet apo jo? Ku themelohet autoriteti njerėzor, kurse njeriu ėsht njė maqin e rregulluar me fuqi fatale? E pastaj: porsa qė jemi tė gjithė njerėz, ose tė gjithė kafshė, pse tė nėnshtrohemi? Pse nuk do tė leshohemi me tė gjitha fuqitė njė kundėr tjetrit? Kemi parime dhe pėrpjekje njerėzore apo jo? Cilat janė? Qė nga e marrin vlerėn e fuqinė? Njeriu a ka detyra? Ēėsht detyra? Ku themelohet? Ekziston nderi, drejtėsia, mirėsia, virtyti? Do tu bindemi mė kėtyre idealeve? Dhe pse? Do ta mbajmė fjalėn e dhėnė, nderin tonė dhe tė familjes? E pse? Cila ėshtė arsyeja e funtme? Ku ta mbėshtetė? Si tu pėrgjigjemi kėtyre pyetjeve? Njeriu i kohės nuk e ka iden-ēelės, pėr tė ēvilluar kėto problema, as nuk do ta ketė gjersa tė jetė i betuar qė tė mos dalė nga rrethi i lėndės, i dukjes, i interesės dhe i andjes. Do tu apė, po, nji ēvillim provizor, do tė shkojė duke bėrė prova, por njė pėrfundim tė ngulur as nuk e ka dhėnė as nuk do tė mund ta japė kurrė pa tė vėrtetėn e paluejshme. Dhe ja, sa mė tepėr qė tė duam tė humbasim nėr hypotheza dhe nėr theori, duke mos u mbėshtetur nėr parime dhe nė siguri, qė mė tepėr do tė duam ta lėmė jetėn dhe problemat e saja si njė iks i panjohur duke mos ditur se ējemi e ēfarė duam. Kriza mendore ėsht shuplaka mė e madhe nė botė. A ka mė hall se tė mos dijė njeriu nga tia mbajė? A ka si vihet mė keq njerėzimi nė botė, kur njerėzit janė si kuaj tė vendosur nė nji grazhd dhe mjer ay tė cilit ti mbarohet tagjia mė parė?! Mehr Licht, dua tė shoh mė qartė, thesh Goethe-ja, e ky ėsht rėnkimi i shpirtit tė kohės: duam ti kuptojmė mė mirė problemat e jetės; dhe ja, nonse kemi dituri dhe kulturė, prapė jemi duke i kėrkuar. E dini pse, zotėrinj? Dituria ka me tė vėrtetė fuqi tė mrekulluarshme po gjer mė njė pikė; fuqin e dashurisė ajo nuk mund ta krijojė. Zotėrinj! Nga shkaku se mendjes i mungoi drita e mjaftueshme dhe sigurimi i nevojshėm nėr parime e ideale, edhe zemra e njeriut pėsoi ndryshime duke u dobėsuar pa masė. Idet e larta, ndjenjat bujare, veprat mė tė vėrtetė fisnike, nuk e prekin mė shpirtin e njeriut si mė pėrpara; vėrehen, studjohen, po, por vetėm si gjėra tė vjetruara, tė cilave u ka shkuar koha, tamam sikur tė mos vlerin ato mė pėr ne, as ne pėr ato. Korrupcjoni e prishi dashurinė aqe sa tė vete mendja se nderi dhe dashuria nuk mund tė bashkohen mė njėri me tjetrin. Dua tu bėj ta prekni me dorė se sa e vėrtetė ėsht kjo punė. Ka gjė mė tė shenjtė se familja? Mė fisnike se karakteri moral? Me tė pėrzemėrt se atdheu? Njeriu modern, nga njėra anė, si i mekanizuar nė ndjenja, nga ana tjetėr, i mpirė nė mendje dhe nideale njerėzore, nuk po i ndjen sa duhet rreziket e familjes, qė dita me ditėn po shtohen, as dobėsite morale qė tani janė bėrė modė edhe nė jetėn publike, as sulmet, qė egoizmi po u a drejton lidhjes dhe bashkimit nė dėmin e atdheut. Nė kinema e gazeta, nėr pėrpjekje shoqėrore dhe nėr raste tė jetės sė pėrditshme flitet pa bėrė as mė tė voglėn pėrshtypje, mbi rrezike dhe dobėsi familjesh, mbi vepra imorale, dhe mbi tradhti qė i bėhen jetės sė pėrbashkėt: kėto tani u bėnė punė tė zakonshme, me tė cilat kudo qė ushqehet jeta morale, shoqėrore dhe kombėtare. Po dashurin e vėrtetė, kalorin e jetės ku do ta gjejmė? Ta kėrkojmė ndofta nė gruan moderne, qė ėsht bėrė perperuge (pilivesė), qe krehur e stolisur si njė Etera e dikurshme, do tė derdhė pudėr dhe hijeshi? Qė e ndezur nga dėshira tė duket e bukur dhe tė pėlqehet, nuk bėn gjė tjetėr veēse provon dashurira dhe ėsht gati ti a falė zemrėn mė tė parit njeri tė poshtėr, qė tia kėrkojė? Do ta gjejmė dashurin e pastėr dhe vigane nė burrin e prishur nga interesa, nga feminizma, nga delikatesa? Kulture me tė vėrtetė do tė thotė ēvillim, mprehje, zbutje fuqish dhe ndjenjash, por do tė thotė edhe naltėsim shpirtėror dhe fisnikėri: dhe as kurr nuk do tė thotė dobėsi. Tė mos gėnjehet aspak njeriu modern; me komplimenta dhe mėnyra tėbukura tė tė foluri ndofta mund tė paraqitet si i mirė, po pa kulturėn me tė vėrtetė shpirtėrore kurrė nuk do tė jetė ay qė dėshėron tė paraqitet: njeri me tė vėrtetė i pėrsosur. Zotėrinj! Jemi idealista, por a e dijmė me tė vėrtetė se shka kėrkojmė? Jemi intelektualė, por, ku do tė pėrfundojmė mė nė fund? Duam tė jemi dhe tė mbahemi njerėz tė lartėr, po mė nė fund, nuk duam tė dijmė as ne vetė se ēfarė jemi! Kjo ėshtė gjendja mendore e njeriut modern, dhe kėtu gremis njerėzimi, pse skepticizmi vuri dorė nė jetėn mendore, egoizmi nė jetėn morale, afetarizmi nė jetėn besimtare, dhe, si rrjedhje e natyrshme, varfėria dhe pakėnaqėsia nė jetėn financiare ekonomike. E vėrteta ėsht nė rrezik tė bėjė bankėrrotė, dashuris i hyri vemja (mikrobi), religjioni u zbua. Kriza mendore nėpėr skepticizėm, kriza morale-shoqnore nėpėr egoizėm. Dhe krizi i rrojtjes e i gjallėrimit nėpėr atė dhe neper kėtė, janė plagėt qė po e dergjin, dhe po e prishin jetėn moderne. Kriza u pėrhap nė tėrė botėn. Koha e jonė, nė histori, do tė cilėsohet si periudha e krizave. Ajo qė tė ēudit edhe mė tepėr ėsht, se afetarizmi nemėr tė sė vėrtetės ēkėput besimin nga jeta; skepticizmi nemėr tarsyes dhe tė filozofisė do ta mbajė tė varur mendjen mbi problemat e para tė jetės dhe tė verė dyshimin si sistem: progresisttat, nemėr tė kulturės sė vėrtetė, vunė Zotin dhe shpirtin, moralin dhe idealin nė shėrbim tė pėrparimit; sociologėt dhe statistat nemėr tė kombėsisė sė vėrtetė duan tė shkelin dhe tė shuajnė tė drejtat e idealet e njeriut si njeri, dhe mbi ēdo gjė tė hyjnojnė e tė venė egoizmin kolektiv. Kėshtu pra e vėrteta na mundon me gjithė se fjala e ditės nė botė ėsht; e vėrteta tė ngadhnjejė! Me parimin e relativizmit, pastaj, mori rėndėsi tė parė ideali i kohės, i ēastit, i rastit, i rrethanave,; aqė sa ngjarja, fakti, dobija, ēfrytėzimi quhet dhe mbahet si i vetmi realitet. Kemi lėnė gurrėn ( burimin) dhe duam tė mbledhim pikat.Mohojmė tė vėrtetėn nėr parime, dhe pėrpiqemi ta kėrkojmė nėr dukje tė veēanta. Kėshtu, duke u tronditur parimet e jetės, u trondit dhe jeta; nga mungesa e parimeve tė qėndruarshme, jeta moderne u bė njė anije pa timon dhe pa kapiten nė mes dallgavet. Ēudi! As kafshėn nuk e mbajmė nė shtėpi pa e ditur se ēfarė ėsht, pėr ēgjė mbahet e ēdo tė bėjė; ska fenomen, tė cilit nuk ia kėrkojmė shkaket, ligjėt e rrjedhimet; pėrkundrazi, njeriu pėr vehte nuk dėshėron tė dijė as se nga vjen, as se ēėshtė, as se ēdo tė bėjė dhe ku do tė dalė!!! Kėrkimi i shkakut tė parė tė botės, hetimi se njeriun e bėn njeri shpirti, qė ėsht i pavdekshėm, tė folurit ose veprimi pėr ēėshtjen e mbrame, pėr jetėn e ardhshme, tė gjitha kėto kėrkesa sot quhen antimoderne, antishkencore. E pra, fiziku nis nga parimi: ka fuqi nėr trupa;kimiku nis nga parimi: ka atom e afėrsi kimike; matematiku nis nga parimi: ka sasi, ka njėsi, ka numur; zoologu nis nga parimi: ka jetė nėr ogrnizme; mekaniku nis nga parimi: ka ligj graviteti dhe atrakcjoni; historiani nis nga parimi: e shkuara me tė vėrtetė nuk ėsht por qe me tė vėrtetė. Vetėm nė besim dhe nė moral duam tė rrijmė tė varur, nuk pranojmė parime, tė vėrteta tė paluajtshme. Dhe ja si cungohen dhe cenohen idealet njerėzore. Skeptiku nuk asht i denjė pėr jetėn. Ay ska tė drejtė tė rrojė. Systemi i tij ėsht ligshti dhe dobėsi shpirtėrore; po sa qė sėsht leal me veten, nuk ka si tė jetė as me tė tjerėt; po sa qė nuk ia mban ta vendosė parimin dhe pozicionin e vet nė jetė, ay ėsht si gjymturė jashtė vendit nė jetėn shoqėrore; atij si mbeten tjetėr veēse dy ekstrema: Ngjitu, ngjitu gjer ku tė mundėsh; ku mos tarrish, vraje veten. Pezullimi i skeptikut ėsht njė turp pėr ndėrgjegjen e tij, ėsht njė dėm pėr jetėn njerėzore. Njeriu modern e kuptoi kėtė mėnyrė. Provoi ta vendosė veten nė jetė, tė nisė prej njė parimi tė paluajshėm. U mejtua dhe tha: Materja qe gjithmonė dhe ėsht ēdo gjė: njeriu sėsht gjė tjetėr pėrveēse njė grumbull fuqish lėndore, njė rrjedhje fatale e fuqive kimike, fizike e fiziologjike, qė, posa vdes njeriu, bėhen tė paqena dhe me to bashkė edhe njeriu. Vijmė nga kaosi, do mbarojmė nė kaos. Qemė asgjė, do tė kethemi nasgjė! Mund tė jetė kėshtu puna? Tė tėra dija dhe kultura njerėzore do tė pėrfundojė nė nji zero, nasgjė?! Ndigjoni, zotėrinj! Unė me gjithė ju, nė themel tė kėtij parimi, jemi kafshė- le tė themi, po tė duam, tė ēvilluara e tė pėrmirėsuara- por gjithmonė kafshė, dhe jo si kafshėt e tjera, por kafshė tė mjera, mė tė mjera akoma se ēdo lloj tjetėr, pse kurrėn e kurrės nuk do tarrijmė te ato gjėra pėr tė cilat rrojmė: te e vėrteta dhe te mirėsia. Duam tė dijmė dhe gėnjehemi se dijmė gjė; kurse do tė mbarojmė nasgjė, dija e jonė nuk ka si pėrfundon nė njė dishka;kur aftėsit tona nuk mund ta kapėrcejnė rrethin lėndor- ėsht pun e kotė- se idealet dhe vlerat shpirtėrore, skemi se ku ti vendosim. Duam tė dashurojmė, por smund tė duam, as skemi se ēfarė tė duam qė tė ngopemi me dashuri. Idealet njerėzore janė pėr ne vetėm njė tym: na nxitin, por nuk na mbushin; na martirizojnė por nuk mund tė na bėjnė tė lumtur. Jemi lindur pa qėllim. E filluam jetėn nerrėsirė, do ta vijojmė fatalist nė njė dyluftim dhe puna e jonė do tė mbarojė pastaj si fituam si nuk fituam- duke u mbuluar me dhe tė zi ne me gjitha pėrpjekjet tona. Pasi tė kemi vėnė kėto parime, urdhėroni tani, zotėrinj, dhe ti shoshitim problemet e mėdha tė jetės njerėzore. Ka autoritet apo jo? Ku themelohet autoriteti njerėzor, kurse njeriu ėsht njė maqin e rregulluar me fuqi fatale? E pastaj: porsa qė jemi tė gjithė njerėz, ose tė gjithė kafshė, pse tė nėnshtrohemi? Pse nuk do tė leshohemi me tė gjitha fuqitė njė kundėr tjetrit? Kemi parime dhe pėrpjekje njerėzore apo jo? Cilat janė? Qė nga e marrin vlerėn e fuqinė? Njeriu a ka detyra? Ēėsht detyra? Ku themelohet? Ekziston nderi, drejtėsia, mirėsia, virtyti? Do tu bindemi mė kėtyre idealeve? Dhe pse? Do ta mbajmė fjalėn e dhėnė, nderin tonė dhe tė familjes? E pse? Cila ėshtė arsyeja e funtme? Ku ta mbėshtetė? Si tu pėrgjigjemi kėtyre pyetjeve? Njeriu i kohės nuk e ka iden-ēelės, pėr tė ēvilluar kėto problema, as nuk do ta ketė gjersa tė jetė i betuar qė tė mos dalė nga rrethi i lėndės, i dukjes, i interesės dhe i andjes. Do tu apė, po, nji ēvillim provizor, do tė shkojė duke bėrė prova, por njė pėrfundim tė ngulur as nuk e ka dhėnė as nuk do tė mund ta japė kurrė pa tė vėrtetėn e paluejshme. Dhe ja, sa mė tepėr qė tė duam tė humbasim nėr hypotheza dhe nėr theori, duke mos u mbėshtetur nėr parime dhe nė siguri, qė mė tepėr do tė duam ta lėmė jetėn dhe problemat e saja si njė iks i panjohur duke mos ditur se ējemi e ēfarė duam. Kriza mendore ėsht shuplaka mė e madhe nė botė. A ka mė hall se tė mos dijė njeriu nga tia mbajė? A ka si vihet mė keq njerėzimi nė botė, kur njerėzit janė si kuaj tė vendosur nė nji grazhd dhe mjer ay tė cilit ti mbarohet tagjia mė parė?! Mehr Licht, dua tė shoh mė qartė, thesh Goethe-ja, e ky ėsht rėnkimi i shpirtit tėkohės: duam ti kuptojmė mė mirė problemat e jetės; dhe ja, nonse kemi dituri dhe kulturė, prapė jemi duke i kėrkuar. E dini pse, zotėrinj? Dituria ka me tė vėrtetė fuqi tė mrekulluarshme po gjer mė njė pikė; fuqin e dashurisė ajo nuk mund ta krijojė. Zotėrinj! Nga shkaku se mendjes i mungoi drita e mjaftueshme dhe sigurimi i nevojshėm nėr parime e ideale, edhe zemra e njeriut pėsoi ndryshime duke u dobėsuar pa masė. Idet e larta, ndjenjat bujare, veprat mė tė vėrtetė fisnike, nuk e prekin mė shpirtin e njeriut si mė pėrpara; vėrehen, studjohen, po, por vetėm si gjėra tė vjetruara, tė cilave u ka shkuar koha, tamam sikur tė mos vlerin ato mė pėr ne, as ne pėr ato. Korrupcjoni e prishi dashurinė aqe sa tė vete mendja se nderi dhe dashuria nuk mund tė bashkohen mė njėri me tjetrin. Dua tu bėj ta prekni me dorė se sa e vėrtetė ėsht kjo punė. Ka gjė mė tė shenjtė se familja? Mė fisnike se karakteri moral? Me tė pėrzemėrt se atdheu? Njeriu modern, nga njėra anė, si i mekanizuar nė ndjenja, nga ana tjetėr, i mpirė nė mendje dhe nideale njerėzore, nuk po i ndjen sa duhet rreziket e familjes, qė dita me ditėn po shtohen, as dobėsite morale qė tani janė bėrė modė edhe nė jetėn publike, as sulmet, qė egoizmi po u a drejton lidhjes dhe bashkimit nė dėmin e atdheut. Nė kinema e gazeta, nėr pėrpjekje shoqėrore dhe nėr raste tė jetės sė pėrditshme flitet pa bėrė as mė tė voglėn pėrshtypje, mbi rrezike dhe dobėsi familjesh, mbi vepra imorale, dhe mbi tradhti qė i bėhen jetės sė pėrbashkėt: kėto tani u bėnė punė tė zakonshme, me tė cilat kudo qė ushqehet jeta morale, shoqėrore dhe kombėtare. Po dashurin e vėrtetė, kalorin e jetės ku do ta gjejmė? Ta kėrkojmė ndofta nė gruan moderne, qė ėsht bėrė perperuge (pilivesė), qe krehur e stolisur si njė Etera e dikurshme, do tė derdhė pudėr dhe hijeshi? Qė e ndezur nga dėshira tė duket e bukur dhe tė pėlqehet, nuk bėn gjė tjetėr veēse provon dashurira dhe ėsht gati ti a falė zemrėn mė tė parit njeri tė poshtėr, qė tia kėrkojė? Do ta gjejmė dashurin e pastėr dhe vigane nė burrin e prishur nga interesa, nga feminizma, nga delikatesa? Kulture me tė vėrtetė do tė thotė ēvillim, mprehje, zbutje fuqish dhe ndjenjash, por do tė thotė edhe naltėsim shpirtėror dhe fisnikėri: dhe as kurr nuk do tė thotė dobėsi. Tė mos gėnjehet aspak njeriu modern; me komplimenta dhe mėnyra tėbukura tė tė foluri ndofta mund tė paraqitet si i mirė, po pa kulturėn me tė vėrtetė shpirtėrore kurrė nuk do tė jetė ay qė dėshėron tė paraqitet: njeri me tė vėrtetė i pėrsosur.
YouGoDe WebMaster
Numri i postimeve : 2345 Registration date : 06/08/2008 Age : 43 Location : YouGoDe.Org
Titulli: Re: Fragmente nga 6 ligjėratat e At Anton Harapi me intelektualėt e Korēės, Prill 1936. 28.09.10 23:03
Per te ndjerin pater Anton shkruhet e folet teper pak tue pa vlerat e tij si drejtues shpirtenor dhe paterijot te pa shoq te kohes se fidhimit te krizes se ramjes te besimit e moralit. Qyshse u paraqiten veprat e tij, me vonese, me sidhen ne mendje dy pyetje. Chka do te thoshte sot pater Antoni po te ishte gjadhe e te shifte deri ku ka mbrrijt gjith ajo te ciles aj mundohej ti delte perpara. Pra nuk ishte nje i mbrapambetun as njeri fanatik, po i pelqente perparimet shkencore dhe te gjitha tjerat qe ishin ne perouthje me moralin dhe vlerat njerzore. E dyta pyetje asht pse heshtet kaq shum per te. Anton Harapi nuk ka meritue nje heshtje te tidhe. Ma se shumti me chudit heshtja e klerit katolik, dhe pse nuk gjendet ky meshtare i marterizuem ne listen e tjerve martir. Nese gaboj u lutem me tregoni se ndoshta nderkohe jane ba ndryshime qe une nuk i dij. Sa ka punue aj per bashkjetes pa dadhime fetare shifet ne fjalimin e tij me 14 shkurt 1936 ne Shkoder para arkivoleve me trupat e deshmorve, Chrchiz Topullit dhe Mustafa Qullit para turmes se pranishemve: Por para se te niseni, eni ketu, mbi keta eshten, shembellese ideali, force dhe bashkimi, tja shtrijm doren shoqishojt, Toske e Gege, muhamedan e te krishter, e me besen e burrave, te lidhemi per tija mbajte shqipetarit te pa prekun nje Zot te vertet, nje atedhe te lumtun, per ta ba Shqipenine e re , te forte e te madhnueshme, te deje per Skenderbene. Ti diftojme po Botes se shqipetaret jane nimend burra, se mund te jemi Toske e Gege, muhamedan e te krishten, e njeheri Shqipetar te njimendet Me marrjen e pushtetitnga ana e komunistevedhe per shkak te rrezikut qe i kanosej nga ata, disa miq e keshilluen te largohet nga Shqipenija, por aj ishte kambengules Kam punue per Shqipeni e ballafaqas. Nuk pres shperblim, por as denimi nuk ka pse me pret Bashkatedhetaret e dijn se kurr si tradhtova. Me ta vuejta, per ta punova, me ta qendrova. Me ta edhe do te vdes. Pra A. Harapi gjith veprimin e vet jetesor e mbeshteti mbi bazen e mendimit qe e tha vet: Chdo ndertese i vihen themelet ne dhe. Edhe ne varr pra ni hijshem duhet te jemi guret e themelit te njasaj binaje qe sot e quajme Shqipeni
Fragmente nga 6 ligjėratat e At Anton Harapi me intelektualėt e Korēės, Prill 1936.