Eliksiri i jetëgjatësisë fshihet te miqtë

Një shprehje e urtë popullore thotë: “Kush gjen
një mik, gjen një thesar”. Duke u bazuar te shkenca, kjo shprehje vlen
edhe më shumë: Të kesh një rreth të ngushtë shoqëror, me shumë miq, i
shton vetes shumë vite jetë.










Vetmia të helmon si duhani dhe alkooli

Një shprehje e urtë popullore thotë: “Kush gjen një mik, gjen një
thesar”. Duke u bazuar te shkenca, kjo shprehje vlen edhe më shumë: Të
kesh një rreth të ngushtë shoqëror, me shumë miq, i shton vetes shumë
vite jetë. Për ata që nuk e dinë, vetmia ka një efekt negativ në
mirëqenien e njeriut, madje shumë mjekë e kanë krahasuar me dëmet që
shkakton duhani dhe alkooli. Të ndenjurit mes miqsh ju mbron nga jeta
sedentare dhe obeziteti. Një studim amerikan, i realizuar nga “Brigham
Young University”, publikuar dhe komentuar në “Plos Medicine”, ka
zbuluar risinë e fundit se, duke u mbështetur te miqtë e ngushtë,
rrisni deri në 50 për qind jetëgjatësinë. Nëse merren në konsideratë
vetëm marrëdhëniet e suksesshme, atëherë keni më shumë avantazhe. Por
cilat raporte vlejnë më shumë?

Të gjitha: marrëdhëniet në punë, shoqëritë aventureske, ato mes
prindërve, fqinjëve, të afërmve. Sa më shumë miq të keni, aq më mirë
është, sepse të gjithë kontribuojnë në efektin e jetëgjatësisë. Edhe
armiqtë kanë pjesën e tyre. Në fakt, studimi në fjalë ka analizuar 148
punë të prezantuara në letërsinë shkencore. Në studim nuk ekzaminohet
cilësia e mirë ose e keqe e marrëdhënieve shoqërore, por vetëm
frekuentimi dhe pasojat që vijnë nga ndarja prej miqve, në një periudhë
mesatare prej shtatë vjet e gjysmë. Autorët e studimit, Julianne
Holt-Lunstad dhe Timothy Smith, i kanë shtuar analizës së tyre një
tjetër pikë: që mungesa e marrëdhënieve shoqërore është një rrezik i
madh për shëndetin e njerëzve.

Sipas llogaritjeve të tyre, fakti që një person nuk ka marrëdhënie
shoqërore rëndon seriozisht në perspektivat e jetës, është njësoj si të
tymosësh 15 cigare në ditë, të jesh skllav i alkoolit, ose të ndjekësh
një stil jetese tepër sedentare. Pra, të qëndroni vetëm, pa miq e
shokë, është dy herë më shumë e rrezikshme se sa të jeni obezë. “Ende
sot, ideja që mungesa e lidhjeve shoqërore mund të jetë një faktor
rreziku vdekjeprurës, nuk është shumë e përhapur mes organizatave
shëndetësore dhe opinionit publik”, thotë një nga studiuesit, që
shpjegon dhe komenton studimin.

Shoqërimi me të tjerët, në të mirë dhe në të keq, të zgjat jetën,
ndërkohë që izolimi në vetvete nuk bën gjë tjetër veçse shton
konfuzionin dhe shkurton jetën. Sipas shkencëtarëve, motivi i efektit
“guri filozofik” i marrëdhënieve shoqërore qëndron në faktin se të kesh
shumë miq zhvillon te një individ një sens të madh përgjegjësie në
lidhje me vetveten. Kush është i rrethuar nga njerëz që e duan,
familjarët dhe miqtë, është i prirur të kujdeset më shumë për veten dhe
të pësojë më pak rreziqe. Të jesh i rrethuar nga persona që të duan të
mirën, do të thotë të ndihmosh veten dhe të tjerët në çaste
vështirësie.

“Një rreth i ngushtë shoqëror ka efekte pozitive në çdo lloj moshe, si
në rini, ashtu edhe pleqëri. Po ashtu mbijeton edhe në epokën e
internetit”, bëjnë të ditur studiuesit Holt-Lunstad dhe Smith. Por
duhet të bëni kujdes: të keni “qindra miq” në “Facebook” nuk do të
thotë se keni një rreth shoqëror të zhvilluar. Edhe pse teknologjitë e
reja na japin shpesh herë iluzionin e kundërt, asnjë kontakt virtual
nuk mund ta zëvendësojë një mik “prej mishi”, dhe nuk ka të njëjtin
efekt që ndikon për të jetuar më gjatë. 
Miqësia është një
zjarr që nuk shuhet kurrë. Mund të krahasohet me diellin ose dritën, të
cilat ekzistojnë përjetë. Të kesh një mik të vërtetë, është njësoj si
të zotërosh një thesar që nuk e sheh, por e ke. Vetëm jeta mund të
tregojë se kush janë miqtë e vërtetë, nëse miqësia është iluzion apo
ekziston realisht. Vlerat e vërteta të miqësisë janë besimi dhe
ndershmëria.

Kur një person pa hezituar, të sheh në sy dhe të thotë “Po, kam besim
te ti!”, atëherë ajo është një miqësi e vërtetë. Mik është ai që di të
të kuptojë, nëse ke një problem është i gatshëm të të ndihmojë, që
beson te ti dhe ajo që bën. Miqësia është diçka e përjetshme, që as nuk
lind dhe as nuk vdes, por jeton pafundësisht te çdonjëri prej nesh.
Gjithashtu është edhe një nga eksperiencat më të bukura që të ofron
jeta. Të gjithëve na pëlqen t’i ndajmë gëzimet dhe hidhërimet me
personat që i njohim mirë dhe i konsiderojmë miq të vërtetë. 


Shumë persona e ngatërrojnë kuptimin e vërtetë të miqësisë dhe mendojnë
se edhe një njeri i thjeshtë që të përshëndet e të buzëqesh, është një
mik i ngushtë. Miqësi e vërtetë është ajo që lind nga zemra dhe nuk
ndjen asnjë zili karshi të tjerëve. Kjo është arsyeja pse shumë persona
nuk besojnë te miqësitë, sepse asnjëra nuk është e ndershme. Të
gjithëve do të na pëlqente të kishim një “mik të vërtetë”, por ai ose
ajo ekziston vetëm në ëndërr. Ja përse shumë prej nesh preferojnë të
zgjedhin ditarin si mikun më besnik, t‘u besojnë mendimet dhe të mos ia
hapin zemrën një personi. (shqip)