Minority Report : Filmi nga pikepamja filozofike

Minority Report : Filmi nga pikepamja filozofike




3 Vota




Minority Report
Ky film na vë përballë me një dilemë shumë të lashtë që ka lidhje me
kuptimin e drejtësisë
dhe pushtetit.
Kjo temë e ka munduar njeriun që nga lindja e kohës të historisë që
ne njohim.
Platoni, që
të flistepërdrejtësinë,
i’udeshfillimishttë analizontebrëndadyvolumeshshtetinideale,
dukekaluardhedukethithuridetë
ekohëravetë shkuara
(psh. Siedrejtaemetë fortit)
arritinë
përfundiminseDretësia është ti japësh secilit atë që i takon. Por që të ndodhi kjo nevojitet struktura e shtetit ideal me qytetarë të vetëdijshëm dhe gjithashtu shpjegon se si do të funksiononte.
Tek ky film, shohim të paraqitet një lloji shteti ideal, të paktën nga ana e jashtme. Krimi nuk ekziston,
pasi kanë arritur ta parandalojnë duke arrestuar kriminelin përpara se
ai ta kryejë atë. Të gjitha duken në rregull, asnjëri nuk duket se
dyshon mbi sistemin, derisa gjuetari kthehet në pre. Por sa fajtor mund
të jetë dikush, kur ndoshta as që e ka menduar akoma për ta kryer krimin
që teorikisht do ta kryej? Nëqoftëse Vullneti i lirë është ai që
përcaktonë lartësinë e moralit të një njeriu, sa i lirë mund të jetë një
njeri për sa kohë që nuk i jepet mundësia për tu “provuar”. Sa ideale mund të jetë një shoqëri e
cila ka qytetarë të mirë vetë e vetëm sepse ata nuk e kanë shansin për
tu bërë të këqinj? Kur nuk ka Vullnet të Lirë a mund të ketë
Nxënësi, Dije, Vetëdije, Objektiva, retrospektivë të perceptimet tona
mbi botën tonë dhe së fundmi për çlirimin?
Vëndin e Pitias në këtë film e kanë diagnostët .Janë 3 individë
(ashtu sikurse Trekëmbësh i Pitias që janë të zhytur në ujë (simbolizon
pastërtinë, dhe gjithashtu uji është një përcjellës i mirë për energjinë
midis tyre) që duke komunikuar sëbashku zbulojnë krimin. Figura
qëndrore dhe më e fuqishme midis atyre të treve është një grua,
pikërisht siç ka qënë në lashtësi, pasi parandjenja është më shumë një element femëror.
Shikojmë protagonistin e filmit të jetë i sigurt për drejtësinë e
sistemit për shkak të një drame personale që ka kaluar (i kanë rrëmbyer
të birin dikur). Por zilja e sistemit nuk përjashton asnjërin dhe një
moment bie edhe për atë.
Duhet që të arrëestohet. Atij i mbeten 2 mundësi, të presë që ta
arrestojnë (përderisa ka besim tek drejtësia e sistemit) ose të
arratiset. Ai zgjedh të dytën sepse ndoshta dëshira për liri dhe
(ndoshta drejtësi – tek e fundit ndihet i pafajshëm) është më e fortë.
Në përpjekjen e tij për të vërtetuar se është i pafajshëm, fillon një
kërkim që e udhëheq në ndërmarrjen e krimit.
Pikërisht ashtu sikurse Idipodi ja mbath nga shpia e tij, kur mëson
nga Pithia, se do të vrasë të atin e tij dhe do të martohet me të ëmën,
dhe si përfundim duke mos njohur se ata që besonte se ishin prindrit e
tij, nuk ishin, arrin përfundimisht të vras të atin e tij të vërtet dhe
të martohet me mamanë e tij të vërtet. Si përfundim Fati është i pashmangshëm. Atëhere kur ka
Vullnet të Lirë?
Ndoshta është diçka e ndërmjetme. Domethënë mënyra
me të cilën do të arrijmë në përfundimin e paracaktuar do të jetë ai që
ne vetë do të zgjedhim. “E pse duhet të jetë e rëndësishme kjo”, do të
mund të pyeste dikush. Sepse nga mënyra që dikush do të zgjedhë ta bëjë
këtë rrugë, do të varen mësimet dhe eksperiencat që ai do të marrë. Dhe
kjo duket edhe tek filmi. Protagonisti duke u përpjekur për të shmangur
fatin e tij zbulon një komplot të madh, vihet përballë mosdijes së tij
dhe në fund arrin që të çlirohet prej saj.
Mos ndoshta Platoni ka pasur të drejtë kur ka thënë se që një
shoqëri të bëhet më e mirë do të duhet se secili nga ne të bëhet më i
mirë?


~ nga dituri on 31 Maj, 2010.

Postuar në Filma Filozofikë, Filozofi, Të gjitha
Etiketa:
Filma
Filozofikë, filma hollivudi, filma kineze,
filma shqip, filozofia
ne shqip, jet li shqip, permbledhje
filmash